Liability for refusal of service (Article 138 of the Polish Code of Contraventions) in the perspective of collision of constitutional principles. Considerations based on the printer’s case from Łódź about the connections between criminal law and constitutional law

Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych Rok XXIII: 2019, numer 2
Journal of Criminal Law and Penal Studies Volume XXIII: 2019, No. 2

Mikołaj Iwański – Ph.D., Chair of Criminal Law, Faculty of Law and Administration, Jagiellonian University in Kraków 


Full text in PDF (open access)

 PDF

 

Keywords

discrimination, contravention, refusal of service, proconstitutional interptretation

Summary

The paper concerns the controversial issue of criminal liability for refusal of service that is stated in Article 138 of the Polish Code of Contraventions. Presented problem constitutes an interesting case of diffusion of constitutional axiology and conflicts of values to the ground of criminal law. The author answers the question how such conflicts should be resolved in a democratic state.

Bibliography

Analiza argumentacji Rzecznika Praw Obywatelskich zawartej w pismach z 29 lipca 2016 r. do Ministra Sprawiedliwości i portalu w Polityce, <http://www.ordoiuris.pl.wolnosc-gospodarcza/analiza-argumentacji-rzecznika-praw-obywatelskich-zawartej-w-pismach-z-29–lipca>.
Bafia J., w: Kodeks wykroczeń. Komentarz, red. J. Bafia, Warszawa 1980.
Bojarski M., w: Kodeks wykroczeń. Komentarz, Warszawa 2016.
Burek W., Zakaz dyskryminacji w dostępie do dóbr i usług świadczonych publicznie w prawie polskim – uwagi wokół implementacji dyrektywy rasowej (2000/43/WE), „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2007, nr 12.
Ciapała J., Horyzontalny wymiar praw konstytucyjnych na podstawie wybranego orzecznictwa w sprawach gospodarczych, w: Sądy i trybunały wobec problemu horyzontalnego działania praw jednostki, red. M. Florczak-Wątor, Kraków 2015.
Ciszewski W., Czy wolność uprawnia do dyskryminowania? Rozważania teoretycznoprawne na kanwie sprawy drukarza z Łodzi, „Forum Prawnicze” 5(43), 2017.
Cychosz P., Konstytucyjny standard prawa karnego materialnego w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, Kraków 2017.
Czarny P., Konstytucyjne podstawy regulacji stosunków prywatnoprawnych w Polsce (na tle koncepcji horyzontalnego oddziaływania praw konstytucyjnych oraz obowiązku ochrony tych praw przez państwo, w: Oddziaływanie współczesnych konstytucji na stosunki między podmiotami prywatnymi, red. M. Florczak-Wątor, Kraków 2015.
Drukarz odmówił usług fundacji LGBT. Przegrał w sądzie, <http://lodz.wyborcza.pl/lodz/7,35136,21869181,drukarz-odmowil-uslug-fundacji-lgbt-sad-uznal-go-winnym.html> .
Dworkin R., Biorąc prawa poważnie, przeł. T. Kowalski, Warszawa 1998.
Florczak-Wątor M., Horyzontalne oddziaływanie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, red. A. Młynarska-Sobaczewska, P. Radziewicz, Studia i Materiały Trybunału Konstytucyjnego, t. LVI, Warszawa 2015.
Florczak-Wątor M., Horyzontalny wymiar praw konstytucyjnych, Kraków 2014.
Florczak-Wątor M., Rola sądów i trybunałów w kształtowaniu koncepcji horyzontalnego działania praw jednostki, w: Sądy i trybunały wobec problemu horyzontalnego działania praw jednostki, red. M. Florczak-Wątor, Kraków 2015.
Gutowski M., Kardas P., Wykładnia i stosowanie prawa w procesie opartym na Konstytucji, Warszawa 2017.
Kardas P., O relacjach między strukturą przestępstwa a dekodowanymi z przepisów prawa karnego strukturami normatywnymi, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2012, z. 4.
Kotowski W., Kodeks wykroczeń. Komentarz, Warszawa 2009.
Kulesza J., Glosa do wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi z 26.05.2017 r., V Ka 557/17, „Państwo i Prawo” 2018, nr 1.
Kulik M., w: Kodeks wykroczeń. Komentarz, red. P. Daniluk, Warszawa 2016.
Kurzępa B., Kodeks wykroczeń. Komentarz, Warszawa 2008.
Machnikowski P., Swoboda umów według art. 3531 KC. Konstrukcja prawa, Warszawa 2005.
Machnikowski P., w: System Prawa Prywatnego. Prawo zobowiązań. Część ogólna, t. 5, red. E. Łętowska, Warszawa 2006.
Masternak-Kubiak M., Prawo do równego traktowania, w: Prawa i wolności obywatelskie w Konstytucji RP, red. B. Banaszak, A. Preisner, Warszawa 2002.
Michalska-Warias A., w: Kodeks wykroczeń. Komentarz, red. T. Bojarski, Warszawa 2015.
Mikłasiewicz P., w: Konstytucja RP. Komentarz. Art. 1–86, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016.
Mozgawa M., w: Kodeks wykroczeń. Komentarz, red. M. Mozgawa, Warszawa 2009.
Olejniczak A., w: Kodeks cywilny. Komentarz. Zobowiązania – część ogólna, t. 3, red. A. Kidyba, Warszawa 2014.
Osajda K. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, Warszawa 2017.
Pismo Rzecznika Praw Obywatelskich z 29 III 2018 r.
Podkowik J., Problem horyzontalnego działania praw jednostki w orzecznictwie sądów w sprawach cywilnych w: Sądy i trybunały wobec problemu horyzontalnego działania praw jednostki, red. M. Florczak-Wątor, Kraków 2015.
Podkowik J., Wolność umów i jej ograniczanie w świetle Konstytucji RP, Warszawa 2015.
Rams M., Specyfika wykładni prawa karnego w kontekście brzmienia i celu prawa Unii Europejskiej, Warszawa 2016.
Rawls J., Teoria sprawiedliwości, przeł. M. Panufnik, J. Pasek, A. Romaniuk, Warszawa 1994.
Safjan M., Efekt horyzontalny praw podstawowych w prawie prywatnym: autonomia woli a zasada równego traktowania, „Kwartalnik Prawa Prywatnego”, R. XVIII, 2009, nr 2.
Sobczyk A., Problem horyzontalnego działania praw jednostki w orzecznictwie sądów pracy, w: Sądy i trybunały wobec problemu horyzontalnego działania praw jednostki, red. M. Florczak-Wątor, Kraków 2015.
Szczucki K., Drukarz, prawo, geje i wolny rynek, <http://www.rp.pl/Publicystyka/307319945–Szczucki-Drukarz-prawo-geje-i-wolny-rynek.html>.
Szczucki K., Wykładnia prokonstytucyjna prawa karnego, Warszawa 2015.
Trener odmówił zajęć gejom i lesbijkom. Prawnik Kampanii Przeciw Homofobii chce skazania. Prokuratura domaga się uniewinnienia, < http://poznan.wyborcza.pl/poznan/7,36001,23122713,trener-odmowil-zajec-gejom-i-lesbijkom-prawnik-kampanii-przeciwko.html >.
Trzaskowski R., Granice swobody kształtowania treści i celu umów obligacyjnych. Art. 3531 k.c., Kraków 2005.
Tuleja P., Białogłowski W., Problem horyzontalnego działania praw jednostki w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, w: Sądy i trybunały wobec problemu horyzontalnego działania praw jednostki, red. M. Florczak-Wątor, Kraków 2015.
Winczorek P., Komentarz do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r., Warszawa 2008.
Wiśniewski T., w: Kodeks cywilny. Komentarz. Zobowiązania. Część ogólna, t. 3, red. J. Gudowski, Warszawa 2018.
Wniosek Prokuratora Generalnego w sprawie o sygn. akt 16/17.
Wojciechowski J., Kodeks wykroczeń. Komentarz. Orzecznictwo, Warszawa 2005.
Wojtyczek K., Horyzontalny wymiar praw człowieka zagwarantowanych w Konstytucji RP, „Kwartalnik Prawa Prywatnego” 1999, nr 2.
Wróbel W., Zmiana normatywna i reguły intertemporalne w prawie karnym, Kraków 2003.
Zbrojewska M., w: Kodeks wykroczeń. Komentarz, red. T. Grzegorczyk, Warszawa 2013.
Zieliński M., Derywacyjna koncepcja wykładni jako koncepcja zintegrowana, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Społeczny” 2006, nr 3.
Zieliński M., Interpretacja jako proces dekodowania tekstu prawnego, Poznań 1972.
Zieliński M., Wykładnia prawa. Zasady, reguły, wskazówki, Warszawa 2002.
Zoll A., O normie prawnej z punktu widzenia prawa karnego, „Krakowskie Studia Prawnicze” 1990, t. XXIII.
Zoll A., w: Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz do art. 1–52, t. I, cz. I, red. W. Wróbel, A. Zoll, Warszawa 2016.
Zubik M., Równość i zakaz dyskryminacji w perspektywie orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, XVII Konferencja sędziów Trybunału Konstytucyjnego Rzeczypospolitej Polskiej i Sądu Konstytucyjnego Republiki Litewskiej. Kamień Śląski, 16–19 września 2013 r., „Studia i Materiały Trybunału Konstytucyjnego”, t. LII, Warszawa 2014.
Żółtek S., Znaczenie normatywne ustawowych znamion typu czynu zabronionego. Z zagadnień semantycznej strony zakazu karnego, Warszawa 2017.

Commentary to the Supreme Court decision of 12 April 2018, II KK. 411/17 (the subject of a crime stated in Article 300 § 2 of the Polish Criminal Code)

Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych Rok XXIII: 2019, numer 1
Journal of Criminal Law and Penal Studies Volume XXIII: 2019, No. 1

Ivan Smanio – restructuring counsellor, member of the Presidium and the Secretary of the Insolvency Law Section of the Allerhand Institute in Krakow


Full text in PDF (open access)

 PDF

 

Keywords

crimes against business transactions, obstruction of the satisfaction of creditor’s claims, action pauliana, joint perpetration, individualization of responsibility

Summary

The author of the commentary critically refers to the thesis of the Supreme Court that criminally liable on the basis of Article 300 § 2 of the Polish Criminal Code (k.k.) is not only a personal debtor but also a person liable to the creditor materially (material debtor). Referring to the second thesis of the Supreme Court, the author of the commentary indicates that a third party within the meaning of Article 527 of the Polish Civil Code (k.c.) due to the lack of a contractual tie with the creditor cannot be classified as a “debtor” for the purposes of Article 300 § 2 k.k. In the author’s opinion, the extraneus figure is an alternative way for assigning to a third party within the meaning of Article 527 k.c. the criminal liability for an offense under Article 300 § 2 k.k. without the need to extend the term “debtor” as was done in the commented judgment.

Bibliography

Gałązka M., w: Kodeks karny. Komentarz, red. A. Grześkowiak, K. Wiak, Warszawa 2018.
Grzegorczyk P., Sytuacja prawna wierzyciela pauliańskiego w razie wszczęcia przez wierzycieli osoby trzeciej egzekucji z jej majątku, „Monitor Prawniczy” 2013, nr 15.
Kardas P., w: Kodeks karny. Część ogólna. Tom 1. Komentarz do art. 1–116, red. A. Zoll, Warszawa 2012.
Majewski J., w: K. Buchała i in., Komentarz do ustawy o ochronie obrotu gospodarczego, Warszawa 1995.
Potejko P., Małżonek dłużnika, jako podmiot czynu zabronionego z art. 300 § 2 KK, „Monitor Prawniczy” 2012, nr 22.
Radwański Z., Zobowiązania – część ogólna, Warszawa 2005.
Safjan M., w: Kodeks cywilny. Tom 1. Komentarz art. 1–44910, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2018.
Zawłocki R., w: Kodeks karny. Część szczególna. Tom 2. Komentarz do art. 222–316, red. A. Wąsek, R. Zawłocki, Warszawa 2010.
Zawłocki R., w: System Prawa Karnego. Tom 9. Przestępstwa przeciwko mieniu i gospodarcze, red. R. Zawłocki, Warszawa 2011.

The prescription of punishability of crimes qualified cumulatively (remarks on the Resolution of Seven Judges of the Supreme Court of 20 September 2018, I KZP 7/18)

Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych Rok XXIII: 2019, numer 1
Journal of Criminal Law and Penal Studies Volume XXIII: 2019, No. 1

Maria Bernacka-Siemion – graduate of Faculty of Law and Administration, Jagiellonian University in Krakow; from 2013 judge at District Court in Sochaczew, II Criminal Division


Full text in PDF (open access)

 PDF

 

Keywords

prescription, cumulative qualification, the most severe penalty for a crime according to all concurrent provisions, different modes of prosecution, circumstances resulting in an extension of a prescription period, exclusion of prescription

Summary

The article presents the analysis of the prescription of punishability of crimes qualified cumulatively (Article 11 § 2 of the Polish Criminal Code; k.k.) based on the Resolution of Seven Judges of the Supreme Court, Criminal Division, of 20 September 2018, I KZP 7/18. The paper raises the question of the legitimacy of the application of Article 11 § 3 k.k. (the most severe penalty for a crime according to all concurrent provisions). The author also refers to uncommon situations, such as the case when the legislator, on the basis of the lex specialis rule, defines the circumstances resulting in extension of a prescription period (Article 101 § 4 points 1 and 2 k.k. – selected crimes committed against a minor) or excludes the prescription (Article 105 § 1 – 2 k.k.). This article analyses the situation when the concurring statutory provisions describing the elements of a prohibited acts have different modes of prosecution, especially in cases when there is no motion from a private prosecutor or a complaint from an authorized person (negative conditions of criminal proceedings stated in Article 17 § 1 points 9 and 10 of the Polish Code of Criminal Procedure).

Bibliography

Gałązka M., w: Kodeks karny. Komentarz, red. A. Grześkowiak, K. Wiak, Warszawa 2019.
Wróbel W., Zoll A., Polskie prawo karne. Część ogólna, Kraków 2010.
Zoll A., w: Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz do art. 1–116 k.k., red. K. Buchała, A. Zoll, Zakamycze 1998.

The Competences of the Minister of Justice in criminal cases in international relations (considerations on the basis of criminal procedure and administrative law)

Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych Rok XXIII: 2019, numer 1
Journal of Criminal Law and Penal Studies Volume XXIII: 2019, No. 1

Maciej Hadel – Ph.D. candidate, Department of Administrative Law, Faculty of Law and Administration, Jagiellonian University in Krakow, assistant to the judge at the District Court for Krakow-Podgorze in Krakow, from March 2019 a judge’s trainee at the National School of Judiciary and Public Prosecution in Krakow


Full text in PDF (open access)

 PDF

 

Keywords

Minister of Justice, competence, taking over of criminal prosecution, transfer of criminal prosecution, extradition, administrative discretion

Summary

The article concerns the competences of the Minister of Justice in criminal cases with an international element. The subject of detailed considerations are the powers of the said Minister in the taking over or transfer of criminal prosecution and extradition law. These competences can be analyzed from the perspective of administrative law, including the facultative realization of given competences by the administrative body and administrative discretion. Although these are not classic administrative proceedings, the final effect of which would be an administrative act, they may be subject to judicial-administrative control from the point of view of their legality.

Bibliography

Bator A., Kompetencja w prawie i prawoznawstwie, Wrocław 2004.
Buczma S. i in., Postępowanie w sprawach karnych ze stosunków międzynarodowych. Komentarz do działu XIII KPK, Warszawa 2016.
Demenko A., Prawo do obrony formalnej w transgranicznym postępowaniu karnym w Unii Europejskiej, Warszawa 2013.
Jakimowicz W., Zewnętrzne granice uznania administracyjnego, „Państwo i Prawo” 2010, nr 5.
Kusak M., Postępowanie karne w sprawach międzynarodowych. Podręcznik praktyczny, Warszawa 2017.
Lang W., Zarys analitycznej teorii uprawnienia, „Studia Prawnicze” 1985, z. 3-4.
Matczak M., Kompetencja organu administracji publicznej, Kraków 2004.
Mozgawa-Saj M., Ekstradycja w polskim postępowaniu karnym, Warszawa 2015.  
Nita-Światłowska B., w: Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. J. Skorupka, Legalis 2018 (wydanie elektroniczne), komentarz do art. 590 k.p.k., teza 1.
Nita-Światłowska B., w: Konstytucja RP. Tom I. Komentarz do art. 1–86, red. M. Safjan, L. Bosek, Legalis 2016 (wydanie elektroniczne), komentarz do art. 55 Konstytucji, teza 4.
Niżnik-Dobosz I., Samodzielność kompetencji organów właściwych w sprawie ochrony zabytków, w: Dziedzictwo, dobra kultury, zabytki, ochrona i opieka w prawie: praca zbiorowa, red. P. Dobosz, K. Szepelak, W. Górny, Kraków 2015.
Oleś M., Fakultatywne działania administracji publicznej, Warszawa 2018.
Opałek K., Z teorii dyrektyw i norm, Warszawa 1974.
Prawo administracyjne, red. J. Boć, wyd. 10, Wrocław 2004.
Świrydowicz K. i in., O nieporozumieniach dotyczących tzw. „norm zezwalających”, „Państwo i Prawo” 1975, nr 7.
Wróblewski J., Reguły prawne w analitycznej teorii prawa, „Studia Prawno-Ekonomiczne” 1985, t. 34.
Ziembiński Z., Kompetencja i norma kompetencyjna, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1969, nr 4.
Ziembiński Z., O zawiłościach związanych z pojęciem kompetencji   

A few words about adding penalties (critical remarks)

Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych Rok XXIII: 2019, numer 1
Journal of Criminal Law and Penal Studies Volume XXIII: 2019, No. 1

Marcin Harasimowicz – advocate, District Bar Council in Rzeszów; Ph.D. candidate, WSPiA Rzeszów


Full text in PDF (open access)

 PDF

 

Keywords

aggregate penalty, cumulative sentence, real concurrence of crimes, amendment of criminal law

Summary

The article discusses the consequences of removing the provisions of Chapter IX of the Polish Criminal Code concerning the aggregate penalty. In the author’s opinion, it is wrong to assume that the aggregate penalty and the sequence of crimes are institutions that improve the legal situation of a perpetrator. In fact (de lege lata) they often lead to the opposite effect. The author also questions the validity of accepting that the abovementioned change will lead to a decrease in the crime rate.

Bibliography

Barczak-Oplustil A., Dyrektywy wymiaru kary łącznej, w: Zagadnienia teorii i nauczania prawa karnego. Kara łączna. Księga jubileuszowa profesor Marii Szewczyk, red. W. Górowski, P. Kardas, T. Sroka, W. Wróbel, Warszawa 2013.
Buchała K., Krauze Z., Warunkowe zawieszenie wykonania kary a wyrok łączny (dwugłos), „Nowe Prawo” 1972, nr 9.
Buchała K., Prawo karne materialne, Warszawa 1989.
Cychosz P., Konstytucyjny standard prawa karnego materialnego w orzecznictwie Trybunały Konstytucyjnego, Kraków 2015.
Darnowska A., Wymiar kary przy zbiegu przestępstw w prawie karnym kanonicznym i kara łączna w polskim prawie karnym, „Kościół i Prawo” 2015, vol. 4/2.
Dąbrowska-Kardas M., Analiza dyrektywalna przepisów części ogólnej Kodeksu karnego, Warszawa 2012.
Gałązka M., w: Kodeks karny. Komentarz, red. A. Grześkowiak, K. Wiak, Warszawa 2012.
Giezek J., Kilka uwag o modyfikacji podstawy wymiaru kary łącznej, w: Obrońca i pełnomocnik w procesie karnym po 1 lipca 2015 r. Przewodnik po zmianach, red. P. Wiliński, Warszawa 2015.
Grzyb W., Realny zbieg przestępstw. Analiza dogmatyczna na tle Kodeksu karnego z 1997 r., Warszawa 2013.
Gutowski M., Kardas P., Wykładnia i stosowanie prawa w procesie opartym na Konstytucji, Warszawa 2017.
Kaczmarek T., Ogólne dyrektywy sądowego wymiaru kary, w: System Prawa Karnego. Tom 5. Nauka o karze. Sądowy wymiar kary, red. T. Kaczmarek, Warszawa 2017.
Kardas P., Ciąg przestępstw w świetle nowelizacji Kodeksu karnego z 20 lutego 2015 r., „Palestra” 2015, t. 60, nr 7–8.
Kardas P., Kara łączna i ciąg przestępstw, w: Nowelizacja prawa karnego 2015. Komentarz, red. W. Wróbel, Kraków 2015.
Kardas P., Pozorny i pomijalny zbieg przestępstw oraz ciągłość popełnienia przestępstwa, w: System Prawa Karnego. Tom 4. Nauka o przestępstwie. Wyłączenie i ograniczenie odpowiedzialności karnej, red. L.K. Paprzycki, Warszawa 2013.
Kardas P., Przestępstwo ciągłe w prawie karnym materialnym. Analiza konstrukcji modelowych na tle pojęcia czynu, zbiegu przepisów i zbiegu przestępstw, Kraków 1999.
Kardas P., Wymiar kary łącznej, w: System Prawa Karnego. Tom 5. Nauka o karze. Sądowy wymiar kary, red. T. Kaczmarek, Warszawa 2017.
Kardas P., Zbieg przestępstw czy zbieg kar? Rozważania o podstawie wymiaru kary łącznej w świetle nowelizacji Kodeksu karnego z 20 lutego 2015 roku, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2015, z. 3.
Kardas P., Zbieg przestępstw i kara łączna w polskim prawie karnym, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. „Sectio G” 2013, vol. 60/2.
Kulik M., Wyrok łączny w praktyce sądowej w latach 2012–2013, Warszawa 2015, < https://www.iws.org.pl/pliki/files/kolor_IWS_Kulik%20M._Wyrok%20%C5%82%C4%85czny.pdf >.
Majewski J., Kodeks karny. Komentarz do zmian 2015, Warszawa 2015.  
Makarewicz J., Klasycyzm i pozytywizm w nauce prawa karnego, „Przegląd Prawa i Administracji” 1896, t. 21, z. 8–9.
Makarewicz J., Kodeks karny z komentarzem, Lwów 1938.
Makarewicz J., Recenzja książki M. Szerera „Kara. Szkic socjologiczny”, „Przegląd Prawa i Administracji” 1911.
Plebanek E., Wybrane zagadnienia sporne dotyczące modelu wymiaru kary łącznej w trybie wyroku łącznego, w: Zagadnienia teorii i nauczania prawa karnego. Kara łączna. Księga jubileuszowa profesor Marii Szewczyk, red. W. Górowski, P. Kardas, T. Sroka, W. Wróbel, Warszawa 2013.
Pozorski J., Z problematyki kary łącznej i wyroku łącznego, „Nowe Prawo” 1966, nr 1.
Strycharczyk Ł., Kara łączna przed i po nowelizacji, „Internetowy Przegląd Prawniczy TBSP UJ” 2015, nr 1.
Witkowska K., Postępowanie w sprawie wydania wyroku łącznego, w: Zagadnienia teorii i nauczania prawa karnego. Kara łączna. Księga jubileuszowa profesor Marii Szewczyk, red. W. Górowski, P. Kardas, T. Sroka, W. Wróbel, Warszawa 2013.
Wojtaszczyk A., Mechanizmy racjonalizacji odpowiedzialności karnej polegające na sumowaniu działalności sprawcy a instytucja kary łącznej, w: Zagadnienia teorii i nauczania prawa karnego. Kara łączna. Księga jubileuszowa profesor Marii Szewczyk, red. W. Górowski, P. Kardas, T. Sroka, W. Wróbel, Warszawa 2013.
Zoll A., Charakter prawny kary łącznej, w: Zagadnienia teorii i nauczania prawa karnego. Kara łączna. Księga jubileuszowa profesor Marii Szewczyk, red. W. Górowski, P. Kardas, T. Sroka, W. Wróbel, Warszawa 2013.
Zoll A., w: Kodeks karny. Część ogólna. Tom 1. Część 2. Komentarz do art. 53–116, red. W. Wróbel, A. Zoll, Warszawa 2016.