"Kontrola konstytucyjności prawa w Polsce - sądy wobec orzeczeń TK"
Uwagi wprowadzające: dr hab. Monika Florczak-Wątor
Data: 27 stycznia 2017 r., godz. 17:15,
Collegium Novum, s. 30
Wprowadzenie do dyskusji: Agnieszka Barczak-Oplustil
Data: 28 czerwca 2013
Przedmiotem zebrania Katedry była problematyka zawinienia na przedpolu czynu zabronionego. Wprowadzenie do dyskusji wygłosiła dr Agnieszka Barczak-Oplustil. W trakcie dyskusji głos zabrali m. in.: prof. dr hab. Andrzej Zoll, dr hab. Włodzimierz Wróbel, prof. UJ, dr Wojciech Górowski, mgr Małgorzata Pyrcak, mgr Adam Wojtaszczyk. Przedmiotem dyskusji były tylko te z przypadków określanych zawinieniem na przedpolu czynu zabronionego, w których sprawca swoim wcześniejszym zachowaniem zawinił swoją niezdatność do ponoszenia winy. Dyskusja koncentrowała się wokół trzech zagadnień:
1) znaczenia zasady koincydencji czasu czynu i winy; czy akceptacja stanowiska zgodnie z którym dopuszczalne są wyjątki od tej zasady rzeczywiście oznacza odpowiedzialność o charakterze obiektywnym?;
2) Czy rzeczywiście sprawcy popełniającemu czyn zabroniony w stanie niepoczytalności można przypisać umyślność (czy możliwe jest jednoczesne spełnienie przesłanek z art. 9 § 1 k.k. i art. 31 § k.k.)?; odpowiedź na to pytanie będzie miała znaczenie dla określenia przesłanek odpowiedzialności w przypadku zawinionego wprawienia się w stan niepoczytalności i popełnienia w tym stanie czynu zabronionego (actio libera in causa sensu largo);
3) Biorąc pod uwagę wady art. 31 § 3 k.k. (trudne do usunięcia), problemy jakie z instytucją actio libera in causa (rozumianą bardzo szeroko) ma doktryna niemiecka postawiono pytanie o konstrukcje Rauschdeliktu; czy jej wady, na które wskazuje większość doktryny i polskiej i niemieckiej, są rzeczywiście tak trudne do usunięcia, że uniemożliwiają zastosowanie tej konstrukcji w przypadku zawinionego doprowadzenia się do stanu, w którym prima facie wyłączone jest przypisanie winy.
Wprowadzenie do dyskusji: prof. dr hab. Andrzej Zoll
Data: 9 grudnia 2011
W dniu 9 grudnia 2011 r. odbyło się Zebranie Naukowe Katedry Prawa Karnego UJ, podczas którego prof. dr hab. Andrzej Zoll wygłosił referat na temat proponowanych zmian w części ogólnej kodeksu karnego. Nowelizacja miałaby dotyczyć zarówno zasad odpowiedzialności karnej, form popełnienia przestępstwa i okoliczności wyłączających odpowiedzialność karną, jak i zasad wymierzania kar i środków karnych jako reakcji na popełnione przestępstwo. Po referacie miała miejsce ożywiona dyskusja, z której pisemne sprawozdanie zamieszczamy poniżej.
Wprowadzenie do dyskusji: dr hab. Piotr Kardas, prof. UJ
Data: 14 października 2011
Zebranie naukowe Katedry poświęcone było problematyce oceny zgodności z konstytucyjnym standardem gwarancyjnym regulacji dotyczących tzw. podsłuchu procesowego (zawartych w rozdziale 26 k.p.k.), oraz tzw. podsłuchu pozaprocesowego (uregulowanego w kilku ustawach szczególnych, z punktu widzenia prowadzonej analizy punktem obniesienia była regulacja zawarta w art. 19 ustawy o Policji).
Wprowadzenie do dyskusji: mgr Mikołaj Iwański
Data: 8 kwietnia 2011
Przedmiotem zebrania katedry w dniu 8 kwietnia 2011 r. były niektóre aspekty odpowiedzialności karnej członków tzw. Komisji Majątkowych i regulacyjnych. Referat na ten temat wygłosił doktorant w Katedrze, mgr Mikołaj Iwański. Po referacie odbyła się dyskusja, w trakcie której głos zabrali m. in.: prof. dr. hab. Andrzej Zoll – kierownik Katedry, dr. hab. Włodzimierz Wróbel, prof. UJ – profesor w Katedrze, a także gość Zebrania – dr hab. Kazimierz Bandarzewski – adiunkt w Katedrze Prawa Samorządu Terytorialnego UJ.
Wprowadzenie do dyskusji: mgr Adam Wojtaszczyk
Data: 18 marca 2011
Punktem wyjścia wystąpienia było ustalenie przedmiotu prawnokarnego wartościowania. W tej perspektywie w szczególności chodziło o określenie, jak należy rozumieć pojęcia „czynu”, „zachowania”, „zachowania zbiorowego” i „czynu zabronionego” w kontekście ich ontologicznego i normatywnego charakteru. Na tle zarysowanego przedmiotu prawnokarnego wartościowania (zachowań złożonych) została przedstawiona ewolucja orzecznictwa sądowego w kwestii pojmowania istoty przestępstwa ciągłego i zakresu granic powagi rzeczy osądzonej związanych ze stosowaniem tej instytucji na gruncie ustaw karnych z 1932 r., 1969 r. i 1997 r. Powyższe rozważania zostały także uzupełnione o prezentację stanowiska orzecznictwa w stosunku do innych przypadków wielokrotnego czy też powtarzalnego zachowania sprawczego (głównie w postaci tzw. przestępstw zbiorowych). Szczegółowej i częściowo krytycznej analizie została poddana uchwała Sądu Najwyższego z dnia 15 czerwca 2007 r. (I KZP 15/07) w perspektywie zarysowanych w niej granic powagi rzeczy osądzonej i uzależnienia ich zakresu od charakteru dokonanego przez sąd rozstrzygnięcia procesowego. Konkluzją wystąpienia było stwierdzenie, że zakres powagi rzeczy osądzonej powinien każdorazowo pokrywać się z przedmiotem prawnokarnego wartościowania opisanym w skardze oskarżyciela, jako że tak określony przedmiot procesu stanowi faktyczną podstawę każdorazowego rozstrzygnięcia sądu, a więc stanowi wycinek rzeczywistości, co do którego odnosi się orzeczenie. Dlatego charakter prawny owego orzeczenia jest w tym przypadku kwestią drugorzędną i nie ma wpływu na ustalenie zakresu powagi rzeczy osądzonej, który wynika jedynie z faktycznych ram zdarzenia historycznego ocenianego w konkretnej sprawie przez sąd.
Wprowadzenie do dyskusji: mgr Mikołaj Małecki
Data: 28 stycznia 2011
Rozważania przedstawione w referacie i w trakcie dyskusji dotyczyły problemu granic prawno-karnej ochrony życia dziecka nienarodzonego oraz określenia warunków uznania go za „człowieka” w rozumieniu prawa karnego. Powodem do przyjrzenia się po raz kolejny tej problematyce stał się wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 września 2010 r., V KK 34/10, w którym Sąd Najwyższy uznał, że obowiązek ochrony życia dziecka w fazie prenatalnej spoczywa na lekarzu w procesie diagnostycznym od momentu stwierdzenia zagrożenia dobrostanu płodu, w stopniu uzasadniającym prawdopodobieństwo zaistnienia w przyszłości medycznych wskazań do przeprowadzenia zabiegu cesarskiego cięcia ratującego jego życie, a nie dopiero od momentu, w którym zaistnieje konieczność przeprowadzenia zabiegu cesarskiego cięcia. Omawiane orzeczenie zostało poddane krytycznej analizie m.in. w odniesieniu do wcześniejszych wypowiedzi Sądu Najwyższego, zarysowanej przez referenta propozycji uzasadnienia odpowiedzialności karnej gwaranta na przedpolu czynu zabronionego, oraz podniesionego w trakcie dyskusji zagadnienia możliwości przypisania skutku do zachowania sprawcy w sytuacji, gdy w chwili czynu nie istnieje przedmiot czynności wykonawczej stanowiący znamię czynu zabronionego.
Wprowadzenie do dyskusji: dr Marek Bielski
Data: 26 listopada 2010
Tematem zebrania było zagadnienie zakresu wyłączenia odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań (art. 233 k.k.) sprawcy czynu zabronionego, który został przesłuchiwany w charakterze świadka co do okoliczności popełnionego przez niego przestępstwa, ze względu na przysługujące mu jako sprawcy tego czynu prawo do obrony. W orzecznictwie Sądu Najwyższego prezentowany jest pogląd, iż do wyłączenia odpowiedzialności karnej z art. 233 k.k. dochodzi w przypadkach kiedy fałszywe zeznania składa, przesłuchiwany w charakterze świadka, sprawca czynu zabronionego co do okoliczności jego popełnienia. Pogląd ten uzasadnia się faktem, iż sprawcy czynu zabronionego przysługuje od momentu jego popełnienia prawo do obrony (art. 6 k.p.k.) oraz z prawo do nieoskarżania samego siebie (art. 74 § 1 k.p.k.). Główna teza referatu sprowadza się do przedstawienia daleko idących konsekwencji tego poglądu, przejawiających się między innymi w tym, że wyłączenie odpowiedzialności karnej z art. 233 k.k., z powołaniem się na przysługujące sprawcy czynu zabronionego prawo do obrony, dotyczy również sytuacji złożenia fałszywych zeznań w innych niż postępowanie karne sensu largo postępowaniach prowadzonych na podstawie ustawy (np. postępowaniu cywilnym czy administracyjnym), jeśli motywem takiego zachowania będzie uniknięcie samodenuncjacji w zakresie popełnionego przestępstwa.
Wprowadzenie do dyskusji: mgr Mikołaj Iwański
Data: 5 listopada 2010
Przedmiotem zebrania Katedry Prawa Karnego UJ była tematyka przepisów karnych ustawy z dnia 25 czerwca 2010 r. o sporcie (Dz. U. Nr 127, poz. 857). Referat na ten temat wygłosił doktorant w Katedrze, mgr Mikołaj Iwański. Nowa ustawa o sporcie, która weszła w życie 16 października 2010 r., zawiera regulacje prawnokarne (art. 46-52 ustawy). Przedmiotem referatu i dyskusji były następujące kwestie: 1) przedmiotu ochrony przestępstw zawartych w ustawie o sporcie, 2) zmiany kształtu przepisów dotyczących korupcji biernej i czynnej w sporcie (uchylenia art. 296b k.k. i wprowadzenia w jego miejsce art. 46 ustawy), 3) interpretacji nowego typu czynu zabronionego („insider-gambling” – art. 47 ustawy), 4) wykładni typów biernej i czynnej płatnej protekcji w sporcie (art. 49 ustawy) i 5) sposobu interpretacji nowego typu czynu zabronionego, tj. podawania dopingu małoletniemu lub osobie bez jej wiedzy (art. 50). Wszystkie wymienione kwestie omówione zostały również w kontekście kryminalnopolitycznego sensu nowych regulacji.
