Zawinienie na przedpolu czynu (wybrane zagadnienia)
Wprowadzenie do dyskusji: Agnieszka Barczak-Oplustil
Data: 28 czerwca 2013
Przedmiotem zebrania Katedry była problematyka zawinienia na przedpolu czynu zabronionego. Wprowadzenie do dyskusji wygłosiła dr Agnieszka Barczak-Oplustil. W trakcie dyskusji głos zabrali m. in.: prof. dr hab. Andrzej Zoll, dr hab. Włodzimierz Wróbel, prof. UJ, dr Wojciech Górowski, mgr Małgorzata Pyrcak, mgr Adam Wojtaszczyk. Przedmiotem dyskusji były tylko te z przypadków określanych zawinieniem na przedpolu czynu zabronionego, w których sprawca swoim wcześniejszym zachowaniem zawinił swoją niezdatność do ponoszenia winy. Dyskusja koncentrowała się wokół trzech zagadnień:
1) znaczenia zasady koincydencji czasu czynu i winy; czy akceptacja stanowiska zgodnie z którym dopuszczalne są wyjątki od tej zasady rzeczywiście oznacza odpowiedzialność o charakterze obiektywnym?;
2) Czy rzeczywiście sprawcy popełniającemu czyn zabroniony w stanie niepoczytalności można przypisać umyślność (czy możliwe jest jednoczesne spełnienie przesłanek z art. 9 § 1 k.k. i art. 31 § k.k.)?; odpowiedź na to pytanie będzie miała znaczenie dla określenia przesłanek odpowiedzialności w przypadku zawinionego wprawienia się w stan niepoczytalności i popełnienia w tym stanie czynu zabronionego (actio libera in causa sensu largo);
3) Biorąc pod uwagę wady art. 31 § 3 k.k. (trudne do usunięcia), problemy jakie z instytucją actio libera in causa (rozumianą bardzo szeroko) ma doktryna niemiecka postawiono pytanie o konstrukcje Rauschdeliktu; czy jej wady, na które wskazuje większość doktryny i polskiej i niemieckiej, są rzeczywiście tak trudne do usunięcia, że uniemożliwiają zastosowanie tej konstrukcji w przypadku zawinionego doprowadzenia się do stanu, w którym prima facie wyłączone jest przypisanie winy.
