Populizm penalny w polskim wydaniu – rzecz o kryminologicznej problematyce ustawy o postępowaniu wobec osób stwarzających zagrożenie

Autor: Maciej Bocheński
Data publikacji: 12 marca 2014
Pozycja w wydaniu internetowym: 2/2014

W artykule została przedstawiona krytyka rozwiązań przewidzianych w kontrowersyjnej ustawie z dnia 22 listopada 2013 r. o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób („lex Trynkiewicz”, „ustawa o bestiach”).

Streszczenie: Celem artykułu jest dokonanie analizy przepisów ustawy z dnia 22 listopada 2013 r. o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób, z punktu widzenia kryminologicznej problematyki postępowania z osobami stwarzającymi zagrożenie. Analiza zapisów polskiej ustawy prowadzi do wniosku, jest ona przejawem populizmu penalnego oraz skrajnego braku znajomości problematyki trafnej i adekwatnej prawnej reakcji wobec sprawców szczególnie niebezpiecznych. Ustawa jest aktem niezwykle kazuistycznym, przez co rodzi wątpliwości co do jej zgodności z zasadami techniki prawodawczej. Ustawa może powodować szereg negatywnych konsekwencji, m.in. prowadzić do stygmatyzacji sprawców, jak również może rodzić znaczne utrudnienia w stosowaniu i funkcjonowaniu terapeutycznego systemu wykonywania kary pozbawienia wolności. Z uwagi na brak zorientowania ustawodawcy w kwestii praktycznych aspektów postępowania wobec sprawców szczególnie niebezpiecznych (m.in. dokonywania oceny ryzyka recydywy) przepisy ustawy w ich aktualnym kształcie są oderwane od rzeczywistych możliwości ich stosowania.