Interpretacja art. 231 § 1 k.k. Rzecz o uzasadnieniu i konsekwencjach uchwały Sądu Najwyższego z 24 stycznia 2013 r. (I KZP 24/12)

Autor: Mikołaj Małecki
Data publikacji: 25 lutego 2014
Pozycja w wydaniu internetowym: 1/2014

Siedmiu sędziów Sądu Najwyższego uznało, że typ czynu zabronionego określony w art. 231 § 1 k.k. ma charakter materialny, z konkretnego narażenia dobra prawnego na niebezpieczeństwo. Wiarygodność wyprowadzonych przez Sąd Najwyższy wniosków wisi jednak na włosku z powodu pojawiających się w uzasadnieniu uchwały dość oczywistych błędów w typologiach czynów zabronionych pod groźbą kary, a także luk w argumentacji tyczącej zwrotu „działa na szkodę”. Innym mankamentem uzasadnienia jest nieprawidłowe posługiwanie się przez Sąd Najwyższy koncepcją norm sprzężonych (normy sankcjonowanej i normy sankcjonującej). Uchwała spotkała się z jednomyślną krytyką w literaturze karnistycznej (zob. glosy: A. Zoll, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2013, nr 7/8, s. 592–594; M. Filipczak, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2013, nr 1, s. 135–142; D. Tokarczyk, „Palestra” 2013, nr 9/10, s. 170–175).

Streszczenie: Stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w uchwale z 24 stycznia 2013 r. zostało przeanalizowane z zastosowaniem metody analizy krytycznej. Poczynione w artykule ustalenia koncentrują się na wybranych aspektach uzasadnienia uchwały i w tym zakresie wzmacniają dotychczasową, jednomyślną krytykę stanowiska Sądu Najwyższego, wyrażaną w literaturze karnistycznej. W artykule zostały wskazane także najważniejsze implikacje tezy, że przestępstwo z art. 231 § 1 k.k. (jak chce Sąd Najwyższy) ma charakter skutkowy. Implikacje te sprowadzają się do konieczności obiektywnego przypisania funkcjonariuszowi publicznemu opisanego w tym przepisie skutku, co musi się przełożyć na sposób prowadzenia postępowania dowodowego w sprawach o przestępstwo z art. 231 § 1 k.k.