Znaczne zwiększenie uprzedniego zagrożenia dla dobra prawnego spowodowanego przez sprawcę jako negatywna przesłanka obiektywnego przypisania skutku

Autor: Szymon Tarapata, Dominik Zając
Data publikacji: 5 czerwca 2014
Pozycja w wydaniu internetowym: 8/2014

Artykuł porusza temat kryteriów przypisania skutku na kanwie układu sytuacyjnego polegającego na nieumyślnym zainicjowaniu niebezpieczeństwa dla dobra prawnego i późniejszym, umyślnym dopuszczeniu przez tego samego sprawcę do nastąpienia skutku przez zaniechanie. W rezultacie wyprowadzono wniosek, że w niektórych sytuacjach wcześniejsze wywołanie zagrożenia dla przedmiotu prawnokarnej ochrony może stać się negatywną przesłanką przypisywalności skutku.

Streszczenie: Artykuł stanowi kontynuację dyskusji na temat tzw. negatywnych przesłanek obiektywnego przypisania skutku. Rozważania zostały oparte na dwóch wyjściowych założeniach. W pierwszej kolejności autorzy uznali, że negatywnie ujęte cechy przypisywalności są znamionami zawartymi w hipotezie normy sankcjonującej, a więc stanowią one elementy decydujące o karalności zachowania sprawcy. Treść tychże przesłanek uzależniona jest zaś od ocen społecznych dotyczących tego, kiedy powinno się karać za wystąpienie określonego następstwa. Po drugie zaś przyjęto, że osoba, która swym uprzednim zachowaniem spowodowała niebezpieczeństwo dla dobra prawnego, jest gwarantem nienastąpienia prawnokarnie relewantnego skutku. W rezultacie wyprowadzono wniosek, że w niektórych sytuacjach wcześniejsze wywołanie zagrożenia dla przedmiotu prawnokarnej ochrony może stać się negatywną przesłanką przypisywalności. Tego rodzaju przypadek wystąpi chociażby wtedy, gdy podjęcie określonego zachowania, inicjującego niebezpieczeństwo dla dobra prawnego, zostało wywołane przez daną osobę nieumyślnie, natomiast w późniejszym okresie sprawca, dopuszczając się umyślnie zaniechania, nie przeszkodził wystąpieniu opisanego w ustawie skutku.