Z problematyki obiektywnego przypisania skutku - przypadek płonącego anioła

Autor: Mikołaj Małecki
Data publikacji: 4 sierpnia 2013
Pozycja w wydaniu internetowym: 11/2013

Przypadek płonącego anioła ilustruje kilka problemów związanych z dyskutowaną w nauce prawa karnego koncepcją przypisania skutku. Poglądom Sądu Najwyższego, wyrażonym w postanowieniu z 15 lutego 2012 r. (II KK 193/11) warto przyjrzeć się bliżej przynajmniej z dwóch powodów. Sprawa wydaje się interesująca nie tylko dla karnistów, wiązała się bowiem z odpowiedzialnością nauczycieli i wychowawców za bezpieczeństwo uczniów znajdujących się w szkole. Ponadto, stanowisko Sądu Najwyższego daje asumpt do namysłu nad kryteriami obiektywnego przypisania skutku, wywołuje bowiem kilka wątpliwości i zmusza do postawienia nowych pytań.

Streszczenie:Poglądy Sądu Najwyższego wyrażone w postanowieniu z 15 lutego 2012 r. (II KK 193/11) pozwalają na sformułowanie kilku pytań dotyczących koncepcji przypisania skutku. Mają one znaczenie in concreto dla rozstrzygnięcia sprawy płonącego anioła oraz pobudzają dogmatyczną dyskusję na temat kryteriów przypisania skutku w prawie karnym. W dobie prac Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Karnego, która zamierza wprowadzić kryteria przypisania skutku do ustawy, warto zastanowić się nad następującymi zagadnieniami, po części wywołanymi przez Sąd Najwyższy w sprawie płonącego anioła, które nie doczekały się, jak dotąd, jednoznacznego rozwiązania: a) jaki powinien być poziom karygodności naruszenia reguł postępowania z dobrem prawnym w wypadku przestępstw nieumyślnych; b) czy stopień ryzyka dla dobra prawnego jest różny w wypadku przestępstw nieumyślnych i umyślnych; c) czy zamiar doprowadzenia do skutku może determinować jego przypisanie potencjalnemu sprawcy; d) jak oceniać przyczynienie się pokrzywdzonego do nastąpienia skutku w zależności od tego, czy jest ono moralnie naganne czy też nie; e) jak rozwiązywać zbieg następujących po sobie działań i zaniechań różnych osób, w zależności od ich umyślnego albo nieumyślnego charakteru.