Rażące naruszenie zasad bezpieczeństwa pojęciem pomocniczym w przypisywaniu skutku w przestępstwie spowodowania wypadku komunikacyjnego

Autor: Piotr Konopka
Data publikacji: 27 lipca 2010
Pozycja w wydaniu internetowym: 1/2010

Artykuł dotyczy kryteriów obiektywnego przypisania skutku, analizowanych z perspektywy zasad postępowania w ruchu lądowym dla potrzeb praktyki związanej z przypisywaniem spowodowania wypadku komunikacyjnego.

Streszczenie: W artykule przedstawiono próbę weryfikacji i dostosowania niektórych założeń nauki o obiektywnym przypisaniu skutku do potrzeb praktyki związanej z przestępstwem spowodowania wypadku komunikacyjnego. Wprowadzono kategoryzację zasad bezpieczeństwa w ruchu drogowym i wyróżniono tzw. zasady korygujące, które w pewnych sytuacjach nakazują kierowcy zachowanie sprzeczne z wyraźnie brzmiącym przepisem (czwarta kategoria zasad bezpieczeństwa). W dalszej kolejności przełożono przedstawiony podział zasad na możliwość uznania danego zachowania za „rażące naruszenie zasad bezpieczeństwa”, które może służyć jako kryterium rozstrzygające w przypisaniu skutku (w opinii autora naruszenie zasady należącej do czwartej kategorii nigdy nie może zostać uznane za „rażące naruszenie zasad bezpieczeństwa”). Po pierwsze, pozwala na ograniczoną adaptację nauki o zwiększeniu ryzyka (Risikoerhöhungslehre) poprzez wyróżnienie zachowań rażąco naruszających kilka zasad bezpieczeństwa, co pozwala na umowne określenie ich jako „rażąco ryzykowne”. Po drugie, pojęcie to może mieć znaczenie wręcz odwrotne, ograniczające zakres odpowiedzialności karnej poprzez uproszczenie stosowania negatywnej przesłanki przypisania, jaką jest kolizja odpowiedzialności za skutek. W tym kontekście zaproponowano generalne wyłączenie możliwości przypisania skutku kierowcy naruszającemu zasadę z grupy czwartej w sytuacjach kolizji takiego naruszenia z jednej strony i zachowania rażąco naruszającego zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym z drugiej strony.