Zeszyt 4/2017

Od redakcji

Bieżący zeszyt „Czasopisma Prawa Karnego i Nauk Penalnych” zawiera w szczególności dogmatyczne analizy najnowszych regulacji prawnych. Alicja Limburska omawia zagadnienie niekaralności przekroczenia granic obrony koniecznej w świetle art. 25 § 2a k.k. (zamach związany z naruszeniem miru domowego). Z kolei Adrian Duda i Dominika Sokołowska analizują problematykę kryminalizacji przestępstwa niealimentacji według znowelizowanego brzmienia art. 209 k.k. Kontrowersyjnym problemem karalności obrotu dopalaczami w świetle art. 165 k.k. zajmuje się Dominik Zając. Pozytywna prognoza kryminologiczna jako przesłanka stosowania środków probacyjnych – to temat kompleksowego opracowania Grzegorza Goniewicza, kierownika projektu badawczego w ramach programu Diamentowy Grant. Agnieszka Barczak-Oplustil podejmuje zagadnienie naruszenia Konstytucji RP w kontekście odpowiedzialności karnej funkcjonariusza publicznego na podstawie art. 231 k.k. Skomplikowane kwestie dotyczące odpowiedzialności karnej za przeprowadzenie przeszczepu autologicznego, przetoczenia autologicznego lub procedury medycznie wspomaganej prokreacji w ramach dawstwa partnerskiego bez zezwolenia omawia Tomasz Sroka. Wreszcie w glosie do postanowienia Sądu Najwyższego z 5 marca 2015 r., III KK 274/14 Mariusz Kusion odnosi się do kwestii obrazy uczuć religijnych. Zachęcamy do lektury „Czasopisma Prawa Karnego i Nauk Penalnych” oraz publikowania w kwartalniku obszerniejszych studiów dogmatycznych, prac z pogranicza filozofii prawa karnego, artykułów o praktycznych aspektach stosowania prawa, polemik oraz glos.

 

• Table of contents
• Alicja Limburska - Niekaralność przekroczenia granic obrony koniecznej w świetle art. 25 § 2a k.k.
  

kontratyp, obrona konieczna, eksces, okoliczności wyłączające winę

Artykuł skupia się na krytycznej analizie nowej regulacji z art. 25 § 2a k.k., polegającej na rozszerzeniu klauzuli niepodlegania karze na przypadki przekroczenia granic obrony koniecznej związanej z naruszeniem miru domowego. W toku analiz autorka poszukuje całościowego rozwiązania problematyki usprawiedliwienia przekroczenia granic analizowanego kontratypu.

• Adrian Duda, Dominika Sokołowska - Nowe granice kryminalizacji przestępstwa niealimentacji oraz mechanizmy redukcji karania według znowelizowanego brzmienia art. 209 k.k.
  

niealimentacja, zasada proporcjonalności, degresja karania, redukcja odpowiedzialności karnej, zasada ultima ratio prawa karnego

Artykuł zawiera analizę oraz ocenę zmian w zakresie granic penalizacji przestępstwa niealimentacji, w szczególności z punktu widzenia ich zgodności z zasadą proporcjonalności wyrażoną w art. 31 ust. 3 Konstytucji. Szeroko komentowane są również instrumenty degresji karania zawarte w art. 209 § 4 i 5 k.k. Autorzy dochodzą do wniosku, iż nowe ukształtowanie brzmienia art. 209 k.k. nie jest wolne od niekonsekwencji, zaś sztywne ukształtowanie znamion związanych z zaległością alimentacyjną rodzić może w praktyce wiele komplikacji.

• Dominik Zając - Karalność obrotu dopalaczami w świetle art. 165 k.k. (analiza dogmatyczna)
  

dopalacze, środki odurzające, powszechne niebezpieczeństwo, kryteria przypisania skutku

Tekst stanowi dogmatyczna analizę przesłanek odpowiedzialności karnej, opisanych w art. 165 k.k. prowadzoną z perspektywy czynu polegającego na produkcji oraz handlu dopalaczami. Autor zwraca uwagę na rozproszony charakter skutku, stanowiącego znamię przestępstwa, i konfrontuje go z kryteriami obiektywnego przypisania.

• Grzegorz Goniewicz - Pozytywna prognoza kryminologiczna jako przesłanka stosowania środków probacyjnych
  

środki probacyjne, warunkowe umorzenie postępowania karnego, warunkowe zawieszenie wykonania kary, warunkowe przedterminowe zwolnienie z odbycia reszty kary, prognoza kryminologiczna

Pozytywna prognoza kryminologiczna jest przesłanką zastosowania każdego z przewidzianych w Kodeksie karnym środków probacyjnych. Przedmiotem artykułu jest próba wyjaśnienia pojęcia pozytywnej prognozy kryminologicznej oraz analiza regulacji dotyczącej poszczególnych środków probacyjnych w celu określenia elementów wspólnych badania prognozy kryminologicznej w kontekście orzekania każdego z tych środków, a także wskazania różnic między nimi.

• Agnieszka Barczak-Oplustil - Naruszenia Konstytucji RP a zakres odpowiedzialności funkcjonariusza publicznego z art. 231 k.k.
  

funkcjonariusz publiczny, przekroczenie uprawnień, niedopełnienie obowiązków, Konstytucja RP

W artykule przeanalizowano odpowiedzialność funkcjonariusza publicznego za „bezpośrednie” naruszenie Konstytucji, jak i odpowiedzialności funkcjonariusza publicznego za podjęte działania stanowiące prima facie wypełnienie ciążącego na nim obowiązku (realizacji przysługującego mu uprawnienia) w sytuacji, w której zdarzenie prawne (aktualizujące konkretny obowiązek lub uprawnienie) – w uproszczeniu – narusza Konstytucję RP.

• Tomasz Sroka - Odpowiedzialność karna za przeprowadzenie przeszczepu autologicznego, przetoczenia autologicznego lub procedury medycznie wspomaganej prokreacji w ramach dawstwa partnerskiego bez zezwolenia
  

przeszczep autologiczny, dawstwo partnerskie, transplantacje, pozwolenie, akredytacja 

W tekście została dokonana wykładnia typów czynów zabronionych z art. 45 i art. 46 ust. 1 ustawy z dnia 1 lipca 2005 r. o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów, art. 80 ustawy z dnia 25 czerwca 2015 r. o leczeniu niepłodności oraz art. 31 ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r. o publicznej służbie krwi. Przepisy te wprowadzają odpowiedzialność karną za podejmowanie określonych w nich działań bez uzyskania zezwolenia lub akredytacji. Wątpliwości interpretacyjne budzi jednak, czy dotyczy to również sytuacji przeprowadzania przeszczepu autologicznego lub procedury medycznie wspomaganej prokreacji w ramach dawstwa partnerskiego.

• Mariusz Kusion - Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z 5 marca 2015 r., III KK 274/14 (obraza uczuć religijnych)
  

obraza uczuć religijnych, działalność artystyczna, kontratyp

W glosie uzupełniono wywód Sądu Najwyższego o kwestie, które nie były przedmiotem bezpośredniej analizy składu orzekającego, a które mają znaczenie dla prawidłowego odczytania postanowienia Sądu Najwyższego, wykładni art. 196 k.k. oraz interpretacji zagadnienia odpowiedzialności karnej w razie antynomii między wolnością działalności artystycznej a innymi dobrami prawnymi.