Prezentujemy zawartość najnowszego zeszytu
Kliknij, aby przejść do formularza i zakupić najnowszy zeszyt Czasopisma
Zeszyt 4/2018
Od redakcji
Autorzy bieżącego zeszytu podejmują kontrowersyjne i aktualne zagadnienia prawa karnego materialnego i procesu karnego. Kamil Siwek zabiera głos w sprawie pytania prawnego skierowanego do Sądu Najwyższego w dn. 14 czerwca 2018 r. (I KZP 8/18), a następnie przekazanego do rozstrzygnięcia powiększonemu składowi Sądu Najwyższego, na temat nadzwyczajnego złagodzenia grzywny kumulatywnej. Wojciech Dadak analizuje problemy przestępstw motywowanych uprzedzeniami i nienawiścią. Do projektowanych zmian w zakresie prewencyjnego wyłączenia możliwości warunkowego przedterminowego zwolnienia skazanego z odbycia reszty kary odnosi się krytycznie Agnieszka Pilch. Praktyczne aspekty przedawnienia roszczeń o odszkodowanie i zadośćuczynienie za niesłuszne skazanie, zastosowanie środka zabezpieczającego, niesłuszne tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie omawia Katarzyna Wiśniewska. W swoim artykule Paweł Gacek porusza wybrane zagadnienia polecenia prokuratora wydanego Policji na podstawie art. 15 § 1 k.p.k., zaś Tomasz Lenartowicz rozważa dopuszczalność ponownego przesłuchania małoletniego pokrzywdzonego przestępstwem seksualnym. O możliwości dezinformowania przez świadka organów postępowania karnego pisze Andrzej Jezusek, zaś Szymon Tarapata wskazuje na prawne konsekwencje złożenia prawnie skutecznej korekty deklaracji podatkowej. „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” to obowiązkowa lektura każdego karnisty: publikujemy naukowe komentarze do aktualnych projektów zmian w prawie karnym, dogmatyczne i procesowe analizy obowiązujący przepisów, prace z pogranicza teorii i filozofii prawa karnego oraz glosy. Zapraszamy do lektury kolejnych i już wydanych zeszytów, a także składania do publikacji własnych opracowań.
- Kamil Siwek - Nadzwyczajne złagodzenie grzywny kumulatywnej
nadzwyczajne złagodzenie kary, grzywna kumulatywna, nadzwyczajny wymiar kary, przeciwdziałanie narkomanii, zbrodnia
W opracowaniu podjęto problematykę spornego w orzecznictwie sądowym i literaturze prawniczej zagadnienia związanego z kształtowaniem kary nadzwyczajnie złagodzonej za zbrodnie zagrożone sankcjami kumulatywnymi pozbawienia wolności i grzywny. Wskazano, że art. 38 § 1 k.k. nie ma żadnego znaczenia na rozstrzygnięcie analizowanej kwestii. Tym samym zakwestionowano twierdzenie, że w poruszanej problematyce występują dwa porządki normatywne, tj. występujący do 1 lipca 2015 r. i po tej dacie. Zakwestionowano również twierdzenie, wedle którego sposób nadzwyczajne złagodzenie kumulatywnie grożącej grzywny za zbrodnię, jest kształtowany przez art. 60 § 7 k.k. Ostatecznie przyjęto, że nadzwyczajne złagodzenie kary za zbrodnie zagrożone kumulatywnymi karami pozbawienia wolności i grzywny, polega na wymierzeniu jedynie kary pozbawienia wolności poniżej dolnej granicy ustawowego zagrożenia, jednak nie niższej niż jedna trzecia tego zagrożenia.
- Wojciech Dadak - Przestępstwa motywowane uprzedzeniami (o problemach z analizą przestępczości z nienawiści)
przestępstwa z nienawiści, dyskryminacja, uprzedzenia, mowa nienawiści, mniejszości
Artykuł poświęcony jest problemom związanym z definiowaniem, opisem i analizą przestępstw motywowanych nienawiścią. Problem ten został przedstawiony na tle uregulowań dotyczących zakazu dyskryminacji ze względu na przynależność narodową, etniczną, rasową, wyznaniową, polityczną, a także bezwyznaniowość. W artykule zaproponowano uzupełnienie dotychczas stosowanych pojęć o określenia pozwalające na odróżnienie tych przestępstw od innych ich rodzajów.
- Agnieszka Pilch - Prewencyjne wyłączenie warunkowego przedterminowego zwolnienia (na marginesie projektowanej zmiany art. 77 k.k.)
środki probacyjne, warunkowe przedterminowe zwolnienie, zasada humanitaryzmu, przestępstwa seksualne
Artykuł omawia kwestię projektowanej nowelizacji art. 77 k.k., polegającej na wprowadzeniu nowego paragrafu 3, który wyłącza możliwość warunkowego przedterminowego zwolnienia w stosunku do sprawcy zabójstwa w związku ze zgwałceniem na szkodę małoletniego poniżej 15 lat popełnionym w związku z zaburzeniami preferencji seksualnych. Wychodząc od zdefiniowania zasady humanitaryzmu w kontekście regulacji zawartych w obowiązujących przepisach, autorka przechodzi do rozpatrzenia problematyki interpretacji i zakresu stosowania art. 77 § 2 k.k. W drugiej części artykułu, autorka poddaje analizie projektowany przepis przez pryzmat zasady proporcjonalności wyrażonej w Konstytucji, odnosząc go do regulacji zawartych w ustawie o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób.
- Katarzyna Wiśniewska - Przedawnienie roszczeń o odszkodowanie i zadośćuczynienie za niesłuszne skazanie, zastosowanie środka zabezpieczającego, niesłuszne tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie (pomiędzy teorią a praktyką)
odszkodowanie, pomyłki sądowe, niesłuszne skazanie, niesłuszne tymczasowe aresztowanie, przedawnienie, odpowiedzialność odszkodowawcza Skarbu Państwa
Jednym z elementów, który decyduje o zgodności modelu odpowiedzialności państwa za niesłuszne lub niezgodne z prawem działania organów władzy publicznej ze standardami międzynarodowymi i konstytucyjnymi jest dostępność mechanizmów odszkodowawczych. Ocenia się ją również przez pryzmat wymogów formalnych, które wnioskodawca musi spełnić, aby skutecznie zainicjować postępowanie, a następnie uzyskać stosowną rekompensatę. Na opinię w tym zakresie może wpływać także sposób uregulowania ograniczeń czasowych do dochodzenia wynagrodzenia szkód. Niniejszy tekst prezentuje uwarunkowania konstytucyjne rozwiązań przewidzianych w art. 555 k.p.k. Celem artykułu jest również udzielenie odpowiedzi, jak regulacje przewidziane w art. 555 k.p.k. wpływają w praktyce na model odpowiedzialności odszkodowawczej Skarbu Państwa.
- Paweł Gacek - Polecenie prokuratora wydane Policji na podstawie art. 15 § 1 k.p.k. (wybrane zagadnienia)
policja, polecenie służbowe, rozkaz, polecenie prokuratora, postępowanie przygotowawcze, procedura karna
Artykuł został poświęcony w całości problematyce polecenia wydanego Policji przez prokuratora na podstawie art. 15 § 1 k.p.k. Omówiono różnice pomiędzy poleceniem prokuratora a rozkazem oraz poleceniem służbowym wydanym przez przełożonego. Skoncentrowano się na zagadnieniach dotyczących podmiotu uprawnionego do wydania polecenia i polecenia służbowego, adresata tych poleceń a także przedmiotu do którego się odnoszą.
- Tomasz Lenartowicz - Dopuszczalność ponownego przesłuchania małoletniego pokrzywdzonego przestępstwem seksualnymi
małoletni, oskarżony, pełnomocnik, postępowanie przygotowawcze, prawo do obrony, przestępstwa seksualne
Tematyką artykułu jest kwestia urealnienia prawa do obrony oskarżonego o popełnienie przestępstwa seksualnego na szkodę małoletniego. Analiza poglądów doktryny i orzecznictwa, a także postulatów wysuwanych w kontekście sposobu prowadzenia dowodu z przesłuchania małoletniego pokrzywdzonego, prowadzi do wysunięcia wniosku o konieczności wprowadzenia dodatkowych gwarancji procesowych dla potencjalnego podejrzanego, już w fazie in rem postępowania przygotowawczego.
- Andrzej Jezusek - Możliwość dezinformowania przez świadka organów postępowania w świetle prawa do obrony, zasady równości wobec prawa i zasady praworządności a realizacja znamion występku z art. 233 § 1a k.k.
fałszywe zeznania, prawo do obrony, prawo do milczenia, ochrona przed samooskarżeniem
Opracowanie omawia nowelizację Kodeksu karnego z 2016 r., wprowadzającą karalność fałszywych zeznań złożonych z obawy przed poniesieniem odpowiedzialności karnej w świetle przysługującego świadkowi prawa do obrony, zasady równości wobec prawa oraz zasady praworządności. W opinii autora nowelizacja nie spełnia standardu konstytucyjnego. Autor wskazuje nadto, iż nie realizuje znamion określonych w art. 233 § 1a k.k. zatajenie określonych informacji przez świadka, któremu przysługuje prawa do milczenia, a także złożenie fałszywych zeznań przez osobę, która powinna była zostać przesłuchana w charakterze podejrzanego.
- Szymon Tarapata - Zakres wyłączenia karalności za delikt karnoskarbowy w przypadku złożenia prawnie skutecznej korekty deklaracji podatkowej (na marginesie postanowienia Sądu Najwyższego z 20 czerwca 2012 r., I KZP 3/12)
deklaracja podatkowa, korekta deklaracji podatkowej, prawo karne skarbowe, kumulatywna kwalifikacja
W artykule zawarto szereg uwag krytycznych dotyczących postanowienia Sądu Najwyższego z 20 czerwca 2012 r., I KZP 3/12. W orzeczeniu stwierdzono, że jeżeli dane zachowanie jest kumulatywnie kwalifikowane z przepisem, który w swych znamionach nie zawiera elementu w postaci złożenia deklaracji podatkowej, to nawet w przypadku złożenia prawnie skutecznej korekty takiej deklaracji, nie jest możliwe zastosowanie klauzuli bezkarności, zawartej w art. 16a k.k.s. Tymczasem zaprezentowana w tekście analiza prowadzi nieodparcie do przeciwnego wniosku. Złożenie prawnie skutecznej korekty deklaracji podatkowej zawsze wykluczy odpowiedzialność za przestępstwo skarbowe, które charakteryzuje się uszczupleniem lub narażeniem na uszczuplenie podatkowej należności publicznoprawnej. Nastąpi to nawet wtedy, gdy kumulatywna kwalifikacja czynu sprawcy będzie zawierać przepisy, w których nie zostały wskazane znamiona związane z uszczupleniem podatkowej należności publicznoprawnej lub złożeniem deklaracji podatkowej.