The Principle of Adequate Vacatio Legis as a Part of the Principle of Decent Legislation – Remarks From the Perspective of Criminal Law

Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych Rok XXV: 2021, numer 1
Journal of Criminal Law and Penal Studies Volume XXV: 2021, No. 1

Marek Kulik – habilitated doctor, Maria Curie Skłodowska University in Lublin; ORCID: 0000-0003-0191-6558; e-mail: marek.kulik@poczta.umcs.lublin.pl.

 


Full text in PDF (open access)

 PDF

 

Keywords

vacatio legis, decent legislation, principles of law

Summary

The paper concerns the role of the principle of appropriate vacatio legis in substantive criminal law. Th  e author starts from the role of system principles within branches of law. Next, he indicates the admissibility of deriving specific principles from principles already known. First, the author indicates the role of the principle of decent legislation,  and  then  the  role  of  the  principle  of  appropriate  vacatio  legis  derived  from  the  first principle.

Bibliography

Alexy R., Teoria praw podstawowych, Warszawa 2011.
Banasik K., Przedawnienie w prawie karnym w systemie kontynentalnym i anglosaskim, Warszawa 2014.
Banaszak  B.,  w:  B.  Banaszak,  M.  Bernaczyk,  Aktywizm  sędziowski  we  współczesnym  państwie demokratycznym, Warszawa 2012.
Binding K., Die Normen und ihre Übertretung, t. I, Leipzig 1880.
Buchała K., Kubicki L., Zasady odpowiedzialności karnej w przyszłej konstytucji, „Państwo i Prawo” 1987, nr10.
Budyn-Kulik M., Kulik M., Społeczna szkodliwość czynu jako klauzula generalna w prawie karnym, „Annales UMCS. Sectio G. Ius” 2016, vol. LXIII, nr 2.
Budyn-Kulik  M.,  Kulik  M.,  Wybrane  aspekty  funkcjonowania  konstytucyjnej  zasady  ochrony  zaufania  na  gruncie  prawa  karnego  w  perspektywie  internalizacji  norm  prawnych  jako  warunku  jej  efektywności  ,  „Studia  Iuridica  Lublinensia”  2016,  vol. XXV, nr 1.
Chmielarz A., Funkcja prawna konstytucji na przykładzie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 roku, Warszawa 2011.
Cieślak M., Polskie prawo karne. Zarys systemowego ujęcia, Warszawa 1995.
Cieślak M., Wstęp do nauki prawa karnego, Gdańsk 1985.
Czeszejko-Sochacki Z., Prawnokarna problematyka w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, w: Rozważania o prawie karnym. Księga pamiątkowa z okazji siedemdziesięciolecia urodzin Profesora Aleksandra Ratajczaka, red. A.J. Szwarc, Poznań 1999.
Dąbrowska-Kardas M., Analiza dyrektywalna przepisów części ogólnej kodeksu karnego, Warszawa 2012.Dębski R., O normie prawnokarnej we współczesnym piśmiennictwie polskim, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica” 1994, t. 60.
Dębski R., Recenzja monografii Łukasza Pohla, Struktura normy sankcjonowanej w prawie  karnym.  Zagadnienia  ogólne,  Wydawnictwo  Naukowe  UAM,  Poznań  2007, s. 293, „Prokuratura i Prawo” 2010, nr 11.
Dębski  R.,  Uwagi  o  konstytucyjnym  ujęciu  zasady  nullum  crimen  sine  lege,  „Państwo  i Prawo” 1992, nr 5.
Dębski R., Zasada nullum crimen sine lege i postulat wyłączności ustawy, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica” 1992, z. 50.
Doroszewska K., Społeczna szkodliwość czynu jako określenie zła w polskim prawie karnym? , „Młody Jurysta” 2016, nr 4.
Dukiet-Nagórska T., Znaczenie zasady proporcjonalności dla wykładni przepisów prawnokarnych, w: Zasada proporcjonalności w prawie karnym, red. T. Dukiet-Nagórska, Warszawa 2010.
Działocha K., Gromski W., Niepozytywistyczna koncepcja państwa prawnego a Trybunał Konstytucyjny, „Państwo i Prawo” 1995, z. 3.
Gałęski M., Dorozumiane warunki bezprawności czynu w prawie karnym (maszynopis rozprawy doktorskiej), Poznań 2018.
Garlicki  L.,  Przegląd  orzecznictwa  Trybunału  Konstytucyjnego  za  1990  rok,  „Przegląd  Sądowy” 1991, nr 3.
Garlicki L., Przegląd orzecznictwa za 1992 rok, „Przegląd Sądowy” 1993, nr 9.
Garlicki  L.,  Materialna  interpretacja  klauzuli  demokratycznego  państwa  prawnego  w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, w: Zasada demokratycznego państwa prawnego w Konstytucji RP, red. S. Wronkowska, Warszawa 2006.
Garlicki L., Orzecznictwo w 1993 roku, „Przegląd Sądowy” 1994, nr 10.
Gizbert-Studnicki T., Reguły i zasady prawne, „Państwo i Prawo” 1988, z. 3.
Granat M., Pojmowanie konstytucyjnych zasad prawa w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, w: Zasady naczelne Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 roku, red. A. Bałaban, P. Mijał, Szczecin 2011.
Janusz-Pohl B., Żbikowska M., Wpływ modyfi kacji dodatkowego okresu przedawnienia karalności przestępstw na efektywność ścigania karnego, „Prawo w Działaniu” 2018, nr 35.
Jaskiernia  J.,  Zasady  demokratycznego  państwa  prawnego  w  sejmowym  postępowaniu  ustawodawczym, Warszawa 1999.
Kojder A., Prawo jako przedmiot analiz aksjologicznych, w: Problemy metodologii i fi lozofi i prawa, red. H. Rot, Wrocław 1988.
Koksanowicz G., Zasada określoności przepisów w procesie stanowienia prawa, „Studia Iuridica Lublinensia” 2014, nr 22.
Kordela M., Zasady prawa. Studium teoretycznoprawne, Poznań 2012.
Kozak A., Rodzaje i metody wykładni prawa, w: Teoria i filozofia prawa. Wybór tekstów, red. W. Gromski, Wrocław 1998.
Kulik M., Aksjologia systemu jako dyrektywa wykładni prawa karnego materialnego i procesowego, w: Wykładnia operatywna prawa – perspektywa teoretyczna i dogmatyczna, red. L. Leszczyński, A. Szot, Warszawa 2017.
Kulik M., Przedawnienie karalności i przedawnienie wykonania kary w polskim prawie karnym, Warszawa 2014.
Leszczyński L., Wartości wewnątrzprawne, zjawiska odformalizowania prawa i idea państwa  prawnego,  Ogólnopolska  Konferencja  naukowa  „Wartość  –  Wolność  –  Odpowiedzialność”  Katowice  17–18  czerwca  1993  r.,  odbitka  z  maszynopisu  autora.
Leszczyński L., Zagadnienia teorii stosowania prawa. Doktryna i tezy orzecznictwa, Kraków 2004.
Maroń G., Zasady prawa. Pojmowanie i typologie a rola w wykładni prawa i orzecznictwie konstytucyjnym, Poznań 2011.
Mikołajewicz J., Prawo intertemporalne. Zagadnienia teoretycznoprawne, Poznań 2000.
Morawska E., Klauzula państwa prawnego w Konstytucji RP na tle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, Toruń 2003.
Morawski L., Spór o pojęcie państwa prawnego, „Państwo i Prawo” 1994, z. 4.
Nawrocki  M., Wpływ  zmian  terminów  przedawnienia  na  sytuację  sprawcy.  Glosa  do  postanowienia SN z dnia 26 października 2017 r., II KK 192/17, „Przegląd Sądowy” 2019, nr 2.
Nowacki  J.,  Klauzula  „państwo  prawne”  a  orzecznictwo  Trybunału  Konstytucyjnego, w: Prawo i kontrola jego zgodności z konstytucją, red. E. Zwierzchnowski, Warszawa 1997.
Nowacki J., Rządy prawa. Dwa problemy, Katowice 1995.
Oniszczuk  J.,  Orzecznictwo  Trybunału  Konstytucyjnego  w  latach  1986–1996,  Warszawa 1998.
Oniszczuk  J.,  Państwo  prawne  w  orzecznictwie  Trybunału  Konstytucyjnego,  Warszawa 1996.
Oniszczuk  J.,  Umowy  międzynarodowe  w  orzecznictwie  Trybunału  Konstytucyjnego, „Państwo i Prawo” 1995, z. 7.
Osajda K., Znaczenie zasad prawa dla wykładni prawa (na przykładzie prawa cywilnego), w: Teoria i praktyka wykładni prawa, red. P. Winczorek, Warszawa 2005.
Pietrzykowski T., Wsteczne działanie prawa i jego zakaz, Kraków 2004.
Pohl Ł., Struktura normy sankcjonowanej w prawie karnym. Zagadnienia ogólne, Poznań 2007.
Pułło A., Z problematyki zasad prawa: idee ogólne w prawie konstytucyjnym, „Przegląd Sejmowy” 1996, nr 1.
Rączka  M.,  Wykładnia  prawa  konstytucyjnego,  w:  Wykładnia  prawa  i  inne  problemy  filozofii prawa, red. L. Morawski, Toruń 2005.
Rybak  A.,  Niektóre  problemy  międzyczasowego  prawa  karnego,  „Prokuratura  i  Prawo”  2001, nr 12.
Sokolewicz  W.,  w:  Konstytucja  Rzeczypospolitej  Polskiej.  Komentarz,  red.  L.  Garlicki,  Warszawa 2007.
Stefaniuk M., Zasada odpowiedniego vacatio legis jako element zasady ochrony zaufania obywateli do państwa i tworzonego przez nie prawa, „Studia Iuridica Lublinensia” 2016, vol. XXV, nr 1.
Tkacz S., O zintegrowanej koncepcji zasad prawa w polskim prawoznawstwie (od dogmatyki do teorii), Toruń 2014.
Tobor Z., Teoretyczne problemy legalności, Katowice 1998.
Tuleja  P.,  Normatywna  treść  praw  jednostki  w  ustawach  konstytucyjnych  RP,  Warszawa 1997.
Wąsek A., Prawo karne – minimum moralności?, „Annales UMCS, Sectio G. Ius” 1984, vol. XXXI, 3.
Wąsek A., Czyn niemoralny – czyn społecznie niebezpieczny – czyn przestępny, „Studia Iuridica” 1988, nr XVI.
Wąsek  A.,  Projekt  kodeksu  karnego  a  międzynarodowe  standardy  praw  człowieka, w: Problemy  reformy  prawa  karnego, red. T. Bojarski, E. Skrętowicz, Lublin 1993.
Wąsek A., Spojrzenie karnisty na projekt Konstytucji RP, „Annales UMCS. Sectio G. Ius” 1997, vol. XLIV.
Wąsek  A.,  W  gąszczu  problematyki  przedawnienia  w  prawie  karnym,  w:  Współczesne problemy procesu karnego i wymiaru sprawiedliwości. Księga ku czci profesora Kazimierza Marszała, red. P. Hofmański, K. Zgryzek, Katowice 2003.
Wąsek A., W kwestii tzw. odmoralizowania prawa karnego, „Studia Filozoficzne” 1985, nr 2–3.Wiatrowski  P.,  Dyrektywy  wykładni  prawa  karnego  materialnego  w  judykaturze  Sądu  Najwyższego, Warszawa 2013.
Witkowski Z., w: Prawo konstytucyjne, red. Z. Witkowski, Toruń 1998.
Wronkowska S., Publikacja aktów normatywnych – przyczynek do dyskusji o państwie prawnym, w: Prawo w zmieniającym się społeczeństwie, red. G. Skąpska, Toruń 2000.
Wronkowska  S.,  Zasady  przyzwoitej  legislacji  w  orzecznictwie  Trybunału  Konstytucyjnego, w: Księga XXlecia orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, red. M. Zubik, Warszawa 2006.
Wronkowska  S.,  Zieliński  M.,  Komentarz  do  zasad  techniki  prawodawczej,  Warszawa 2004.
Wróbel  A.,  Zasady  (naczelne)  Konstytucji  w  orzecznictwie  Sądu  Najwyższego,  w:  Zasady naczelne Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 roku, red. A. Bałaban, P. Mijał, Szczecin 2011.
Wróbel W., Z zagadnień retroaktywności prawa karnego, „Przegląd Sądowy” 1993, nr 4.
Wróblewski J., Opałek K., Zagadnienia teorii prawa, Warszawa 1969.
Wróblewski J., Sądowe stosowanie prawa, Warszawa 1988.
Zakrzewska J., Konstytucyjna zasada państwa prawnego w praktyce Trybunału Konstytucyjnego, „Państwo i Prawo” 1992, z. 7.
Zalasiński  T.,  Zasada  prawidłowej  legislacji  w  poglądach  Trybunału  Konstytucyjnego, Warszawa 2008.
Zaleśny J., Zasady prawidłowej legislacji, „Studia Politologiczne” 2009, vol. 13.
Zieliński  M.,  Konstytucyjne  zasady  prawa,  w:  Charakter  i  struktura  norm  konstytucji, red. J. Trzciński, Warszawa 1997.
Zieliński M., Municzewski A., Interpretacyjna rola zasad prawa, w: Zasady procesu karnego wobec wyzwań współczesności. Księga ku czci profesora Stanisława Waltosia, red. J. Czapska, A. Gaberle, A. Światłowski, A. Zoll, Warszawa 2000.
Zoll A., O normie prawnokarnej z punktu widzenia prawa karnego, „Krakowskie Studia Prawnicze” 1990, r. XXIII.
Zoll A., Zasady prawa karnego w projekcie konstytucji, „Państwo i Prawo” 1997, nr 3.