In Search of an Appropriate Model for Assigning Criminal Responsibility to a Collective Entity

Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych Rok XXVII: 2023, numer 2
Journal of Criminal Law and Penal Studies Volume XXVII: 2023, No. 2

Szymon Tarapata - dr hab., Zakład Prawa Karnego Wykonawczego, Katedra Prawa Karnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Jagielloński, adwokat / habilitated doctor, Institute of Penitentiary Law, Faculty of Law and Administration, Jagiellonian University, attorney; ORCID: 0000-0002-4095-8892.

Full text in PDF (open access)

Keywords

Summary

The motivation for preparing this study was one of the projects of a new act on the responsibility of collective entities for criminal acts punishable by penalties. This act ultimately did not come into force. Such a state of affairs should be evaluated positively, as the project included many bad and harmful solutions. However, the work on the project sparked intensive discussions on how the model of criminal responsibility of a collective entity should look like. The article attempts to formulate the conditions that should decide whether a collective entity can be held liable for criminal acts committed by individuals associated with it. The article uses dogmatic and theoretical methods.

Bibliography

Darkowski T., Austriacki model odpowiedzialności podmiotów zbiorowych, „Prokuratura i Prawo” 2018, z. 6.
Filar M., Podstawy odpowiedzialności karnej (?) podmiotów zbiorowych (na gruncie ustawy z 22 października 2002 r. o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary), w: Aktualne problemy prawa karnego, kryminologii i penitencjarystyki. Księga ofiarowana Profesorowi Stefanowi Lelentalowi w 45. roku pracy naukowej i dydaktycznej, red. K. Indecki, Łódź 2004.
Filar M., Węzłowe problemy odpowiedzialności podmiotów zbiorowych na gruncie ustawy z 28 października 2002 r. o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny za-
bronione pod groźbą kary, w: Przestępstwo – kara – polityka kryminalna. Problemy tworzenia i funkcjonowania prawa. Księga jubileuszowa z okazji 70. rocznicy urodzin Profesora Tomasza Kaczmarka, red. J. Giezek, Kraków 2006.
Kardas P., O relacjach między strukturą przestępstwa a dekodowanymi z przepisów prawa karnego strukturami normatywnymi, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2012, z.4
Krawczyk A., Gisman A., Criminal compliance jako środek zapobiegania odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary, „Monitor Prawa Handlowego” 2015, nr 1.
Mucha A., Struktura przestępstwa gospodarczego oraz okoliczności wyłączające bezprawność czynu w prawie karnym gospodarczym. Analiza teoretyczna i dogmatyczna, Warszawa 2013.
Namysłowska-Gabrysiak B., Odpowiedzialność prawna podmiotów zbiorowych – zagadnienia prawno-porównawcze, w: Odpowiedzialność karna podmiotów zbiorowych.
Konferencja Jastrzębia Góra 12-14 października 2003 r., red. A. Leciak, „Apelacja Gdańska” 2003, nr 3.
Nita B., Glosa do postanowienia z dnia 5 maja 2009 r., (IV KK 427/08), „Przegląd Sądowy” listopad-grudzień 2010.
Nita B., Koncepcje odpowiedzialności karnej podmiotów zbiorowych w anglo-amerykańskim systemie prawnym, „Prokuratura i Prawo” 2003, z. 2.
Nita B., Model odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary, „Państwo i Prawo” 2003, z. 6.
Nita-Światłowska B., Światłowski A.R., Podstawa zakazu retroakcji w postępowaniu przeciwko podmiotom zbiorowym. Glosa do wyroku SN z dnia 11 kwietnia 2012 r., II KK
254/11, „Państwo i Prawo” 2014, z. 4.
Pniewska M., Problematyka charakteru prawnego odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary w prawie polskim, „Studia Iuridica Toruniensia” 2006, t. VI.
Schmoller K., Odpowiedzialność karna podmiotów zbiorowych na tle austriackiego projektu ustawy, „Państwo i Prawo” 2006, z. 2.
Sroka T., w: Konstytucja RP. Tom I. Komentarz. Art. 1-86, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016.
Światłowski A., Nita B., Wpływ odpowiedzialności karnej osoby fizycznej na postępowanie w przedmiocie odpowiedzialności prawnej podmiotów zbiorowych, w: Odpowiedzial-
ność karna podmiotów zbiorowych. Konferencja Jastrzębia Góra 12-14 października 2003 r., red. A. Leciak, „Apelacja Gdańska” 2003, nr 3.
Tarapata S., Dobro prawne w strukturze przestępstwa. Analiza teoretyczna i dogmatyczna, Warszawa 2016.
Tarapata S., Przypisanie sprawstwa skutku w sensie dynamicznym w polskim prawie karnym, Kraków 2019.
Tosza S., Odpowiedzialność podmiotów zbiorowych we francuskim i polskim prawie karnym. Analiza porównawcza, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych”
2008, z. 1.
Weigend E., Odpowiedzialność prawna podmiotów zbiorowych w prawie niemieckim w: Odpowiedzialność karna podmiotów zbiorowych. Konferencja Jastrzębia Góra
12-14 października 2003 r., red. A. Leciak, „Apelacja Gdańska” 2003, nr 3.
Wojtyczek K., Zasada wyłączności ustawy w sferze prawa represyjnego. Uwagi na gruncie Konstytucji RP, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 1999, z. 1.
Wróbel W., Odpowiedzialność karna podmiotów zbiorowych (Projekt nowych uregulowań), „Państwo i Prawo” 2005, z. 9.
Wróbel W., Zoll A., Polskie prawo karne. Część ogólna, Kraków 2013.