Criminal Responsibility of a Parliamentarian for Conducts Leading to a Factual Illegal Change of the Constitutional System of the Republic of Poland
Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych Rok XXIV: 2020, numer 3
Journal of Criminal Law and Penal Studies Volume XXIV: 2020, No. 3
Michał Zacharski - Ph. D., attorney. Head of the criminal law practice at Dubois and Partners. Author of scientific and journalistic articles and a lecturer in criminal law, Deputy Disciplinary Spokesman of the Bar Association in Warsaw, member of the Ethics and Legal Professional Privilege Committee at the Regional Bar Council in Warsaw and the International Cooperation Committee at the Regional Bar Council in Warsaw; contact e-mail: m.zacharski@dubois-kancelaria.com.
Full text in PDF (open access)
Keywords
parliamentarian, excess of authority, neglect of duty, the Constitution of the Republic of Poland, parliamentary immunity, criminal responsibility
Summary
The article concerns the problem of criminal responsibility for parliamentarian’s conventional acts in the legislative process, primarily voting, which result in the adoption of a normative act whose content remains in conflict with constitutional norms to such an extent that it means the factual illegal change of the constitutional system of the state with the circumvention of the procedure provided for in the constitution. The author analyses the issue from the perspective of the concepts of excess of authority and neglect of duty. The study includes considerations concerning the contents and scope of application of parliamentary immunity.
Bibliography
Barczak-Oplustil A., Iwański M., w: Kodeks karny. Część szczególna. Tom II. Część II. Komentarz do art. 212-277d, red. W. Wróbel, A. Zoll, Warszawa 2017.
Barczak-Oplustil A., Naruszenia Konstytucji RP a zakres odpowiedzialności funkcjonariusza publicznego z art. 231 k.k., „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2017, rok XXI, z. 4.
Brzozowski W., Stopniowalność naruszeń Konstytucji, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2017, z. 4.
Czeszejko-Sochacki Z., Prawo parlamentarne, Warszawa 1997.
Garlicki L., Sądy a Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, „Przegląd Sejmowy” 2016, nr 7–8.
Gierach E., w: Konstytucja RP. Tom II. Komentarz do art. 87–243, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016.
Gizbert-Studnicki T., Wykładnia celowościowa z perspektywy normatywnej, w: Wykłady w Trybunale Konstytucyjnym z lat 2011–2012, red. K. Budziło, Warszawa 2014.
Grajewski K., Immunitet materialny członka parlamentu w świetle uregulowań Małej Konstytucji, „Państwo i Prawo” 1994, z. 5.
Grajewski K., Status prawny posła i senatora, Warszawa 2002.
Grajewski K., Zakres polskiego immunitetu parlamentarnego, „Przegląd Sejmowy” 1995, nr 3.
Gutowski M., Kardas P., Sądowa kontrola konstytucyjności prawa. Kilka uwag o kompetencjach sądów powszechnych do bezpośredniego stosowania Konstytucji, „Palestra” 2016, nr 4.
Gutowski M., Kardas P., Wykładnia i stosowanie prawa w procesie opartym na Konstytucji, Warszawa 2017.
Habermas J., Knowledge and Human Interests, Boston 1972.
Hoc S., Przestępstwa przeciwko Rzeczpospolitej Polskiej, w: System Prawa Karnego. Tom 8. Przestępstwa przeciwko państwu i dobrom zbiorowym, red. L. Gardocki, Warszawa 2013.
Janusz-Pohl B., Immunitety w polskim postępowaniu karnym, Warszawa 2009.
Kardas P., O relacjach między strukturą przestępstwa a dekodowanymi z przepisów prawa karnego strukturami normatywnymi, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2012, rok XVI, z. 4.
Kardas P., w: Kodeks karny. Część szczególna. Tom II. Część I. Komentarz do art. 117–211a, red. W. Wróbel, A. Zoll, Warszawa 2017.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. L. Garlicki, Warszawa 2001.
Lachowski J., w: Kodeks karny. Część szczególna. Tom II. Komentarz, red. M. Królikowski, R. Zawłocki, Warszawa 2017.
Lang W., System prawa i porządek prawny, w: System prawa a porządek prawny, red. O. Bogucki, S. Czepita, Szczecin 2008.
Majewski J., Prawnokarne przypisywanie skutku przy zaniechaniu (zagadnienia węzłowe), Kraków 1997.
Radbruch G., Gesetzliches Unrecht und übergesetzliches Recht, „Süddeutsche Juristenzeitung” 1946, nr 5.
Radziewicz P., w: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. P. Tuleja, Warszawa 2019.
Sokolewicz W., w: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Tom V, red. L. Garlicki, Warszawa 2007.
Spotowski A., Przestępstwa służbowe, Warszawa 1972.
Tuleja P., Stosowanie Konstytucji RP w świetle zasady jej nadrzędności (wybrane problemy), Kraków 2003.
Tuleja P., w: Konstytucja. Komentarz. Tom I, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2019.
Tuleja P., Wyroki interpretacyjne Trybunału Konstytucyjnego, Poznań 2016.
Uniwersalny słownik języka polskiego, t. II, red. S. Dubisz, Warszawa 2006.
Uniwersalny słownik języka polskiego, t. III, red. S. Dubisz, Warszawa 2006.
Wronkowska S., Ziembiński Z., Zarys teorii prawa, Poznań 2001.
Zacharski M., Czy konstrukcja czynu ciągłego w kodeksie karnym skarbowym obejmuje zachowania nieumyślne, „Palestra” 2017, nr 7–8.
Zajadło J., Formuła Radbrucha. Filozofia prawa na granicy pozytywizmu prawniczego i prawa natury, Gdańsk 2001.
Zieliński M., Wykładnia prawa. Zasady – reguły – wskazówki, Warszawa 2017.
Ziembiński Z., Podstawowe problemy prawoznawstwa, Warszawa 1980.
Zoll A., O normie prawnej z punktu widzenia prawa karnego, „Krakowskie Studia Prawnicze” 1990, vol. XXIII.
Zoll A., Przekroczenie uprawnień lub niedopełnienie obowiązków przez funkcjonariusza publicznego w świetle Europejskiego Kodeksu Dobrej Administracji, w: Ius et lex. Księga jubileuszowa prof. Andrzeja Kabata, red. S. Pikulski, B. Brzeziński, M. Goettel, A. Biegalski, Olsztyn 2004.
