Criminal Liability of the Head of Contracting Authority for the Offense of Abuse of Trust in the Context of Awarding a Public Contract (Article 231 in Connection With Article 296 of the Polish Criminal Code)

Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych Rok XXIV: 2020, numer 2
Journal of Criminal Law and Penal Studies Volume XXIV: 2020, No. 2

Michał Makowski - attorney-at-law, prosecutor at District Prosecutor’s Office for Warszawa Śródmieście Północ.

 

---

Full text in PDF (open access)

 

 

Keywords

Summary

The purpose of this article is to establish the relationship between the offense of abuse of power (Article 231 of the Polish Criminal Code) and the offense of abuse of trust (Article 296 of the Polish Criminal Code) in the context of an illegal award of a public contract by a public officer acting as the contracting authority’s manager. The study uses the dogmatic method. As a result of the analysis, it was found that Article 296 cannot be considered a lex specialis to Article 231. The concurrence of these provisions may be negligible or cumulative. The public procurement procedure is classified as the dominium of a state or local government. The author presents in detail that the aims, principles of awarding public contracts, and expenditure rules significantly affect the interpretation of the scope of duties of a public officer and manager as a person dealing with property matters. The final conclusions indicate the need to reinterpret the term ‘business activity’ used in Article 296, as well as the departure from the commonly accepted view that Article 296 excludes the application of Article 231.

Bibliography

Bachmat P., Pojęcie osoby pełniącej funkcje publiczną – analiza dogmatyczna i praktyka stosowania (na przykładzie przestępstw z art. 228 i 229 k.k.), Warszawa 2013.
Barczak-Oplustil A., w: Kodeks karny. Część szczególna, t. II, red. A. Zoll, Kraków 2006.
Bieniek G., Reprezentacja Skarbu Państwa i jednostek samorządu terytorialnego w postepowaniu cywilnym, Warszawa 2003.
Błaszczyk M., w: Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz art. 1–116, red. M. Królikowski, R. Zawłocki, Warszawa 2017.
Bożek W., w: Ustawa o finansach publicznych. Komentarz, red. Z. Ofiarski, Lex/el. 2020.
Dmowski S., Komentarz do Kodeksu cywilnego. Księga pierwsza. Część ogólna, Warszawa 2009.
Dominowska J., w: Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz z odniesieniami do ustaw o samorządzie powiatowym i samorządzie województwa, Legalis 2011.
Frąckowiak J., Osoby prawne, w: System prawa prywatnego. Prawo cywilne – część ogólna, t. I, red. M. Safian, Warszawa 2007.
Gałązka M., w: Kodeks karny. Komentarz, red. A. Grześkowiak, K. Wiak, Legalis 2018.
Giezek J., w: Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz, Lex/el. 2014.
Gordon Z., Charakter prawny postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, „Prawo Zamówień Publicznych” 2012, nr 3.
Górniok O., w: Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz do artykułów 222–316. Tom II, red. A. Wąsek, Warszawa 2005.
Górniok O., w: Prawo gospodarcze i handlowe, t. 10, Prawo karne gospodarcze, red. O. Górniok, Warszawa 2003.
Górniok O., Z problematyki przestępstw przeciwko działalności instytucji państwowych i samorządu terytorialnego, „Prokuratura i Prawo” 2000, nr 5.
Guziński M., Zamówienia publiczne w realizacji funkcji zarządu mieniem publicznym, w: Funkcje współczesnej administracji gospodarczej. Księga dedykowana Profesor Teresie Rabskiej, red. B. Popowska, Poznań 2006.
Horubski K., Administracyjnoprawne instrumenty realizacji zamówienia publicznego, Warszawa 2017.
Janczukowicz K., Współstosowanie art. 231 i 296 k.k. do jednego czynu funkcjonariusza publicznego, LEX/el. 2017.
Jaroch W., Przestępstwa w systemie zamówień publicznych, „Prokuratura i Prawo” 2004, nr 4.
Kaczmarek A., O władczych uprawnieniach Skarbu Państwa, „Radca Prawny. Zeszyty Naukowe” 2015, nr 1.
Kardas P., Przestępstwo nadużycia jako podstawa odpowiedzialności za sprzeniewierzenie w stosunkach cywilnoprawnych, „Palestra Świętokrzyska” 2018, nr 45–46.
Kardas P., w: Kodeks karny. Część szczególna. Tom III. Komentarz do art. 278–363 KK, red. A. Zoll, Zakamycze 2006.
Kardas P., w: Kodeks karny. Część szczególna. Tom III. Komentarz do art. 278–363 KK, red. A. Zoll, Zakamycze 2008.
Kardas P., w: Kodeks karny. Część szczególna. Tom III. Komentarz do art. 278–363 KK, red. A. Zoll, Warszawa 2016.
Kardas P., Zbieg przepisów art. 284 i 296 k.k. Pozorny czy rzeczywisty problem związany ze wskazaniem właściwej podstawy kwalifikacji prawnej, w: Państwo prawa i prawo karne. Księga jubileuszowa Profesora Andrzeja Zolla, tom II, red. P. Kardas, T. Sroka, W. Wróbel, Warszawa 2012.
Kidyba A., Prawo handlowe, Warszawa 2002.
Kieres L., Zarząd mieniem publicznym, w: System prawa publicznego, T.8A, Publiczne prawo gospodarcze, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, Warszawa 2018.
Kohutek K., w: M. Brożyna, M. Chudzik, K. Kohutek, J. Molis, S. Szuster, Swoboda działalności gospodarczej. Komentarz, LEX/el. 2005.
Komierzyńska-Orlińska E., w: Konstytucja biznesu. Komentarz, red. M. Wierzbowski, LEX/el. 2019.
Kruszewski A., w: Prawo przedsiębiorców. Komentarz, red. A. Pietrzak, LEX/el. 2019.
Kurzępa B., Przestępstwa związane z udzielanymi zamówieniami publicznymi, „Prokurator” 2004, nr 4.
Liszewska A., Glosa do wyroku SN z dnia 2 czerwca 2009 r., IV KK 11/09, LEX/el. 2010.
Majewski J., Zbieg przepisów ustawy w języku współczesnej karnistyki – objaśnienie terminu, w: System prawa karnego. Tom 3. Nauka o przestępstwie. Zasady odpowiedzialność, red. R. Dębski, Warszawa 2013.
Makowski M., Z problematyki efektywności karnoprawnej ochrony zamówień publicznych, w: Efektywność udzielania i wykonywania zamówień publicznych, Ogólnopolska konferencja naukowa 11–12 grudnia 2008 r. Kraków, „Prawo Zamówień Publicznych” 2008, nr 4.
Marek A., Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2005.
Mozgawa M., w: Kodeks karny. Komentarz aktualizowany, red. M. Mozgawa, LEX/el. 2020.
Nowak P., O zakresie normatywnym podmiotu przestępstwa nadużycia władzy, „Studia Prawnicze KUL” 2015, nr 1.
Nowicki H., w: System zamówień publicznych w Polsce, red. J. Sadowy, Warszawa 2013.
Oczkowski T., Przedmiot ochrony i podmiot przestępstwa karalnego nadużycia zaufania z art. 296 KK, w: Prawo karne gospodarcze. System Prawa Handlowego. Tom 10, red. R. Zawłocki, Warszawa 2018.
Pasternak Ł., Przestępstwo nadużycia zaufania w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, „Przegląd Sądowy” 2016, nr 7–8.
Pieszczek M., Pojęcie funkcjonariusza publicznego w prawie karnym, „Folia Iuridica Wratislaviensis” 2013, nr 2.
Pohl Ł., Zbieg przepisów ustawy i zbieg przestępstw – próba uporządkowania pojęć, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny, Socjologiczny” 2005, nr 1.
Potulski J., Przestępstwa przeciwko działalności instytucji, w: System prawa karnego. Przestępstwa przeciwko państwu i dobrom zbiorowym. Tom 8, Warszawa 2013.
Pracki H., Nowe rodzaje przestępstw gospodarczych, „Prokuratura i Prawo” 1995, nr 1.
Sepioło I., Przestępstwo niegospodarności z art. 296 KK, Warszawa 2013.
Skorupka J., Nadużycie zaufania - wybrane zagadnienia, „Prokuratura i Prawo” 2004, nr 1.
Skorupka J., Prawo karne gospodarcze. Zarys wykładu, Warszawa 2005.
Szostak R., Przetarg nieograniczony na zamówienie publiczne. Zagadnienie konstrukcyjne, Kraków 2005.
Szostak R., Zakres i struktura prawa zamówień publicznych, „Prawo Zamówień Publicznych” 2013, nr 4.
Szydło M., Prawna koncepcja zamówień publicznych, Warszawa 2014.
Trzaskowski R., Działalność gospodarcza w rozumieniu przepisów prawa cywilnego na tle orzecznictwa, „Glosa” 2006, nr 2.
Węgrzynowski Ł., Czy wykonywanie władzy publicznej obejmuje wyłącznie czynności władcze, LEX/el. 2018.
Wieloński M., Realizacja interesu publicznego w prawie zamówień publicznych, Warszawa 2012.
Zawłocki R., w: Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz do artykułów 222–316. Tom II, red. A. Wąsek, Warszawa 2005.
Zawłocki R., w: Kodeks karny. Część szczególna. Tom II. Komentarz do artykułów 222–316, red. M. Królikowski, R. Zawłocki, Warszawa 2017.
Zawłocki R., w: System prawa karnego, t. 9, Przestępstwa przeciwko mieniu i gospodarcze, red. R. Zawłocki, Warszawa 2011.
Zgoliński I., w: Kodeks karny. Komentarz, red. V. Konarska-Wrzosek, LEX/el. 2018.
Zientara A., Przestępstwo nadużycia zaufania z art. 296 kodeksu karnego, Warszawa 2010.
Żółtek S., Prawo karne gospodarcze w aspekcie zasady subsydiarności, Warszawa 2009.