Życie i zdrowie dziecka poczętego jako przedmiot prawnokarnej ochrony (wybrane problemy wykładnicze w perspektywie najnowszych propozycji legislacyjnych)

Autor: Ewa Plebanek
Data publikacji: 20 grudnia 2016 r.
Pozycja w wydaniu internetowym: 8/2016

Artykuł zawiera dogmatyczną analizę norm prawa karnego odnoszących się do ochrony życia i zdrowia istoty ludzkiej w prenatalnym okresie rozwoju. Punktem wyjścia dla prowadzonych rozważań jest proponowana definicja „dziecka poczętego” zawarta w obywatelskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży oraz Kodeksu karnego autorstwa Komitetu Inicjatywy Ustawodawczej „Stop aborcji” (druk 784, Sejm VIII kadencji); definicja zarodka ludzkiego oraz zarodka ludzkiego zdolnego do prawidłowego rozwoju zawarta w art. 2 ust. 1 pkt 28 i art. 23 ust. 2 ustawy z dnia 25 czerwca 2016 o leczeniu niepłodności; projektowany art. 162a § 1 z projektu nowelizacji części szczególnej Kodeksu karnego autorstwa Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Karnego z dnia 5 listopada 2013 r., przewidujący odpowiedzialność karną za czyny skierowane przeciwko życiu i zdrowiu człowieka w odniesieniu do czynów skierowanych przeciwko życiu i zdrowiu dziecka poczętego zdolnego do samodzielnego życia poza organizmem matki, a także ujęcie znamion czynności wykonawczej typów czynów zabronionych odnoszących się do ataków na życie i zdrowie istoty ludzkiej „w okresie prenatalnym” w wymienionych powyżej aktach normatywnych i ich projektach. Uwagi de lege ferenda i analizę przedstawionych rozwiązań poprowadzono z perspektywy ogólniejszych zasad prawa karnego i wskazań prawidłowej techniki legislacyjnej, zwracając przy tym uwagę na kwestie mogące budzić wątpliwości interpretacyjne. Celem niniejszego artykułu jest spojrzenie na aktualny stan prawny oraz propozycje jego zmiany w aspekcie dogmatycznym, z pominięciem aspektu kryminologicznego i aksjologicznego oraz sformułowanie na tej podstawie postulatów de lege ferenda.

Ewa Plebanek – dr, Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego

Tags: przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu, aborcja, przerwanie ciąży, ustawa o leczeniu niepłodności, zapłodnienie in vitro, śmierć dziecka poczętego