Projektowany artykuł 55a ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej (analiza krytyczna)

Autor: Jan Kluza
Data publikacji: 1 września 2016
Pozycja w wydaniu internetowym: 4/2016

W artykule został poddany analizie krytycznej projekt nowelizacji ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej, na mocy której proponuje się wprowadzenie nowego typu czynu zabronionego zakazującego przypisywanie odpowiedzialności Rzeczypospolitej Polskiej za nazistowskie zbrodnie z czasów II wojny światowej. Jest to kolejna próba penalizacji posługiwania się w dyskusji publicznej określeniem „polskie obozy śmierci”. Przepis art. 55a ustawy o IPN ma otrzymać brzmienie: „1. Kto publicznie i wbrew faktom przypisuje Narodowi Polskiemu lub Państwu Polskiemu odpowiedzialność lub współodpowiedzialność za popełnione przez III Rzeszą Niemiecką zbrodnie nazistowskie określone w art. 6 Karty Międzynarodowego Trybunału Wojskowego załączonej do porozumienia londyńskiego z dnia 8 sierpnia 1945 r. lub za inne przestępstwa stanowiące zbrodnie przeciwko pokojowi, ludzkości lub zbrodnie wojenne lub w inny sposób rażąco pomniejsza odpowiedzialność rzeczywistych sprawców tych zbrodni, podlega karze grzywny lub karze pozbawienia wolności do lat 3. Wyrok podawany jest do publicznej wiadomości. 2. Jeżeli sprawca czynu określonego w ust. 1 działa nieumyślnie, podlega karze grzywny lub karze ograniczenia wolności. 3. Nie popełnia przestępstwa sprawca czynu zabronionego określonego w ust. 1 i 2, jeżeli dopuścił się tego czynu w ramach działalności artystycznej lub naukowej”. Analiza projektu prowadzi do wniosku, iż jest on przejawem populizmu penalnego, a konstrukcja proponowanego art. 55a ustawy o IPN obarczona jest wieloma wadami.

Jan Kluza – Uniwersytet Jagielloński, Wydział Prawa i Administracji (student)