Prezydencki projekt nowelizacji Kodeksu karnego i ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich (kilka uwag krytycznych)

Autor: Agnieszka Barczak-Oplustil
Data publikacji: 12 września 2016
Pozycja w wydaniu internetowym: 6/2016

Autorka przedstawia kilka krytycznych uwag do prezydenckiego projektu nowelizacji Kodeksu karnego oraz ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich, który ukazał się 5 września 2016 r. Celem projektu jest zwiększenie ochrony osób małoletnich poniżej 15 roku życia oraz osób nieporadnych ze względu na swój stan psychiczny lub fizyczny. W projekcie proponuje się m.in. uzupełnienie art. 156 k.k. o nowe typy kwalifikowane, podwyższenie granic ustawowego zagrożenia karą za spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu oraz zaostrzenie sankcji za wybrane przestępstwa, których pokrzywdzonym jest małoletni do lat 15 lub osoba nieporadna. W artykule krytycznie odniesiono się do uzasadnienia projektowanych zmian, między innymi w zakresie zwiększenia ustawowych zagrożeń karą oraz skutków projektowanej nowelizacji w obszarze innych instytucji części ogólnej Kodeksu karnego. W artykule wskazano, że w omawianym projekcie nie przewidziano nowelizacji art. 10 § 2 k.k., co doprowadzi do niespójności uregulowań Kodeksu karnego; zauważono również, że nowelizacja art. 53 § 2 k.k. nie spełni zakładanych przez projektodawcę celów, ponieważ z faktu, że sąd musi uwzględnić przy wymierzaniu kary fakt popełnienia przestępstwa na szkodę małoletniego nie wynika, że wiek pokrzywdzonego automatycznie musi podwyższyć wysokość wymierzanej kary. Wątpliwości budzi również rozszerzenie katalogu przestępstw objętych prawnym obowiązkiem denuncjacji przy stosunkowo krótkim vacatio legis projektowanej ustawy, co może doprowadzić do częstego odwoływania się sprawców do instytucji usprawiedliwionego błędu co do bezprawności czynu.

Agnieszka Barczak-Oplustil – dr, Uniwersytet Jagielloński, Katedra Prawa karnego (adiunkt)